| • What is Buddhism?
Buddhism is a religion to about 300 million people around the world. The word comes from ‘budhi’, ‘to awaken’. It has its origins about 2,500 years ago when Siddhartha Gotama, known as the Buddha, was himself awakened (enlightened) at the age of 35. • Is Buddhism a Religion? To many, Buddhism goes beyond religion and is more of a philosophy or ‘way of life’. It is a philosophy because philosophy ‘means love of wisdom’ and the Buddhist path can be summed up as: (1) to lead a moral life, • How Can Buddhism Help Me? Buddhism explains a purpose to life, it explains apparent injustice and inequality around the world, and it provides a code of practice or way of life that leads to true happiness. • Why is Buddhism Becoming Popular? Buddhism is becoming popular in western countries for a number of reasons, The first good reason is Buddhism has answers to many of the problems in modern materialistic societies. It also includes (for those who are interested) a deep understanding of the human mind (and natural therapies) which prominent psychologists around the world are now discovering to be both very advanced and effective. • Who Was the Buddha? Siddhartha Gotama was born into a royal family in Lumbini, now located in Nepal, in 563 BC. At 29, he realised that wealth and luxury did not guarantee happiness, so he explored the different teachings religions and philosophies of the day, to find the key to human happiness. After six years of study and meditation he finally found ‘the middle path’ and was enlightened. After enlightenment, the Buddha spent the rest of his life teaching the principles of Buddhism — called the Dhamma, or Truth — until his death at the age of 80. • Was the Buddha a God? He was not, nor did he claim to be. He was a man who taught a path to enlightenment from his own experience. • Do Buddhists Worship Idols? Buddhists sometimes pay respect to images of the Buddha, not in worship, nor to ask for favours. A statue of the Buddha with hands rested gently in its lap and a compassionate smile reminds us to strive to develop peace and love within ourselves. Bowing to the statue is an expression of gratitude for the teaching. • Why are so Many Buddhist Countries Poor? One of the Buddhist teachings is that wealth does not guarantee happiness and also wealth is impermanent. The people of every country suffer whether rich or poor, but those who understand Buddhist teachings can find true happiness. • Are There Different Types of Buddhism? There are many different types of Buddhism, because the emphasis changes from country to country due to customs and culture. What does not vary is the essence of the teaching — the Dhamma or truth. • Are Other Religions Wrong? Buddhism is also a belief system which is tolerant of all other beliefs or religions. Buddhism agrees with the moral teachings of other religions but Buddhism goes further by providing a long term purpose within our existence, through wisdom and true understanding. Real Buddhism is very tolerant and not concerned with labels like ‘Christian’, ‘Moslem’, ‘Hindu’ or ‘Buddhist’; that is why there have never been any wars fought in the name of Buddhism. That is why Buddhists do not preach and try to convert, only explain if an explanation is sought. • Is Buddhism Scientific? Science is knowledge which can be made into a system, which depends upon seeing and testing facts and stating general natural laws. The core of Buddhism fit into this definition, because the Four Noble truths (see below) can be tested and proven by anyone in fact the Buddha himself asked his followers to test the teaching rather than accept his word as true. Buddhism depends more on understanding than faith. • What did the Buddha Teach? The Buddha taught many things, but the basic concepts in Buddhism can be summed up by the Four Noble Truths and the Noble Eightfold Path. • What is the First Noble Truth? The first truth is that life is suffering i.e., life includes pain, getting old, disease, and ultimately death. We also endure psychological suffering like loneliness frustration, fear, embarrassment, disappointment and anger. This is an irrefutable fact that cannot be denied. It is realistic rather than pessimistic because pessimism is expecting things to be bad. lnstead, Buddhism explains how suffering can be avoided and how we can be truly happy. • What is the Second Noble Truth? The second truth is that suffering is caused by craving and aversion. We will suffer if we expect other people to conform to our expectation, if we want others to like us, if we do not get something we want,etc. In other words, getting what you want does not guarantee happiness. Rather than constantly struggling to get what you want, try to modify your wanting. Wanting deprives us of contentment and happiness. A lifetime of wanting and craving and especially the craving to continue to exist, creates a powerful energy which causes the individual to be born. So craving leads to physical suffering because it causes us to be reborn. • What is the Third Noble Truth? The third truth is that suffering can be overcome and happiness can be attained; that true happiness and contentment are possible. lf we give up useless craving and learn to live each day at a time (not dwelling in the past or the imagined future) then we can become happy and free. We then have more time and energy to help others. This is Nirvana. • What is the Fourth Noble Truth? The fourth truth is that the Noble 8-fold Path is the path which leads to the end of suffering. • What is the Noble 8-Fold Path? In summary, the Noble 8-fold Path is being moral (through what we say, do and our livelihood), focussing the mind on being fully aware of our thoughts and actions, and developing wisdom by understanding the Four Noble Truths and by developing compassion for others. • What are the 5 Precepts? The moral code within Buddhism is the precepts, of which the main five are: not to take the life of anything living, not to take anything not freely given, to abstain from sexual misconduct and sensual overindulgence, to refrain from untrue speech, and to avoid intoxication, that is, losing mindfulness. • What is Kamma? Kamma is the law that every cause has an effect, i.e., our actions have results. This simple law explains a number of things: inequality in the world, why some are born handicapped and some gifted, why some live only a short life. Kamma underlines the importance of all individuals being responsible for their past and present actions. How can we test the kammic effect of our actions? The answer is summed up by looking at (1) the intention behind the action, (2) effects of the action on oneself, and (3) the effects on others.
• What is Wisdom? Buddhism teaches that wisdom should be developed with compassion. At one extreme, you could be a goodhearted fool and at the other extreme, you could attain knowledge without any emotion. Buddhism uses the middle path to develop both. The highest wisdom is seeing that in reality, all phenomena are incomplete, impermanent and do no constitute a fixed entity. True wisdom is not simply believing what we are told but instead experiencing and understanding truth and reality. Wisdom requires an open, objective, unbigoted mind. The Buddhist path requires courage, patience, flexibility and intelligence. • What is Compassion? Compassion includes qualities of sharing, readiness to give comfort, sympathy, concern, caring. In Buddhism, we can really understand others, when we can really understand ourselves, through wisdom. • How do I Become a Buddhist? Prepared by Brian White 1993, with thanks to Ven S. Dhammika. |
Category Archives: ဓမၼေဆာင္းပါးမ်ား
“ တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ အုိျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္းကင္းေအာင္ ဆင္းရဲခပ္သိမ္းကင္းေအာင္လို႔ အားထုတ္ရတာ၊ အားထုတ္လို႔ တရားျပည့္စုံၿပီဆိုေတာ့ စိတ္လည္းပဲ ေကာင္းသြားတယ္၊ တရားမျပည့္စုံရင္ စိတ္ကိုက တယ္မေကာင္းဘူး၊ ကိုယ့္အက်ဳိးေတြကိုၾကည့္ၿပီး သူမ်ားအက်ဳိးမဲ့ေတြကို ႀကံလိုက္ စည္လိုက္ စိတ္ကူးလိုက္ ေျပာဆိုလိုက္ အဲဒီလို မေတာ္မသင့္တာေတြကို လုပ္တတ္တယ္၊ တရားျပည့္စုံရင္ေတာ့ အျပစ္ေတြ႔ရင္ေတာင္မွ သူ႔အျပစ္နဲ႔ သူပဲဆိုၿပီး သူမ်ားအျပစ္ကို မေျပာပဲ လ်စ္လ်ဴရႈႏိုင္တယ္။ သူမ်ားေတြ ဒုကၡေရာက္ေအာင္ေတာ့ မေျပာဘူး၊ အဲဒီေတာ့ စိတ္ေတြလဲေကာင္း၊ ကိေလသာေတြလည္း ကင္းတန္သေလာက္ ကင္းသြားတယ္။ေတာ္ေတာ္ ေနရာက်ပါတယ္။၊ မေတာ္မသင့္တဲ့ အမႈေတြလည္း အဲဒီေတာ့ ကင္းသြားတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တရားျပည့္စုံေအာင္ ရိုရိုေသေသ တရားကို အားထုတ္ၾကဖို႔ အင္မတန္ ေကာင္းပါတယ္။ တရားမျပည့္စုံေသးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကလည္း တိုးတက္ေအာင္ အခ်ိန္ရသေလာက္ အားထုတ္ရမယ္။ ” (မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး)
What is Vipassana
ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ
ထိုင္ၾကည့္တဲ့သေဘာ
================
ပင္ပင္ပန္းပန္းႀကီး မဟုတ္ပါ။ဥပမာ လူတစ္ေယာက္က သူ႕အလုပ္ သူလုပ္ေနတာကို လူတစ္ေယာက္က သူ ဘာမ်ား လုပ္ေနသလဲလို႔ ဆိုၿပီးေတာ့ အနားသြားၿပီး ထိုင္ၾကည့္တဲ့သေဘာပဲ။ အဲဒီလုိ ထိုင္ၾကည့္တဲ့အခါ မပင္ပန္းပါဘူး။ အသက္လည္း တစ္မ်ဳိးတစ္မည္ ေျပာင္းမ႐ွဴရပါ။ ဒီလူဘာမ်ားလုပ္ေနသလဲလို႔ ထိုင္ၾကည့္ေနသလိုေလး ႐ႈၾကည့္ရမွာပါ။ အဲဒီလို ႐ႈၾကည့္ေတာ့ ႐ုပ္ရဲ႕အလုပ္က ေအးတဲ့အလုပ္၊ ပူတဲ့အလုပ္၊ တိုးတဲ့အလုပ္၊ တိုက္တဲ့အလုပ္၊ တြန္းတဲ့အလုပ္၊ ကန္တဲ့အလုပ္၊ လႈပ္တဲ့အလုပ္ စသည္ေတြပါ။ အဲဒီ ႐ုပ္အလုပ္ေတြကိုသတိ၊ ဝီရိယ၊ ပညာနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါ ပူတဲ့အခိုက္ ႐ုပ္တရားပါလား၊ ေအးတဲ့ အခိုက္ ႐ုပ္တရားပါလားလို႔ အျမဲသိေနတာကို ဝိပႆနာ႐ႈတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္-“ဝိပႆနာဆိုတာ ခႏၶာမွာ ပညာေရွ႕သြား ႐ႈရမည္၊ ပညာေရွ႕သြား ႐ႈသူအား ႏွစ္ပါး ႐ုပ္နာမ္ေတြ႕ရမည္” လို႔ မွတ္ထားၾကပါ။ ႐ႈခါစမွာ ပထမေတာ့ ဆရာသမားေျပာတဲ့အတိုင္း ေအး ေႏြး တိုက္ တြန္း ထိသေဘာက ႐ုပ္တရားပဲ၊ “႐ုပ္-႐ုပ္” လို႔ ႐ႈေနတာက နာမ္တရားပဲလို႔ အႏုမာနနည္းနဲ႔ မွန္းဆ ႐ႈေနတာပါ။
လုပ္ယူလို႔ မရပါ
============
ဆရာသမားေျပာတဲ့အတိုင္း “႐ုပ္-႐ုပ္” နဲ႔ ႐ႈေနရာမွ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကိုယ္ပို္င္ဥာဏ္နဲ႔ ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ႐ုုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးပဲရွိပါလားလို႔႐ုပ္နာမ္ကို ပိုင္းျခားသိလာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုသိရင္ နာမ္႐ုပ္ပိုင္းျခားသိတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒီအသိကို လုပ္ယူလို႔ မရပါ။ စာက်က္ယူလို႔လည္း မရပါ။ “႐ုပ္နာမ္ မွန္စြာ၊ ျမင္ေတြ႕လာ၊ ဉာဏ္ဟာ တက္လာသည္။” “႐ုပ္နာမ္ ျခင္းရာ၊ သိဖို႔ရာ၊ ဆက္ကာ ႀကိဳးစား႐ႈရမည္။” ဆိုတဲ့အတိုင္း ႐ုပ္အမွန္ကို နာမ္အမွန္ကို ျမင္ေတြ႕လာတယ္ဆိုကတည္းက နဂိုအေနထက္ ဉာဏ္တက္သြားပါၿပီ၊ အသိအျမင္ထူးသြားပါၿပီ၊ အဲဒီ အသိဟာ သာမန္အသိမဟုတ္ပါ။ ဒိ႒ိျပဳတ္တဲ့ အသိပါ။ အဲဒီအသိကိုရဖို႔အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ တရားအားထုတ္တဲ့အခါ အဲဒီ အသိကို တစ္နံပါတ္ ရရမွာပါ။ ေနာက္ ဘာဆက္လုပ္မလဲဆိုရင္ အဲဒီအသိသည္ ဘယ္လိုသေဘာ ရွိသလဲ၊ အဲဒီ နာမ္သည္ ဘယ္လိုသေဘာ ရွိသလဲလို႔ ႐ုပ္နာမ္သေဘာကိုု သိေအာင္ ဆက္ၿပီး “႐ုပ္-႐ုပ္” “နာမ္-နာမ္” နဲ႔ ႐ႈရမွာပါ။ ဥပမာ အရာဝတၳဳတစ္ခုကိုၾကည့္ေနရင္ သူဘယ္လို သေဘာရွိသလဲဆိုတာ သိလာသလို စံုေထာက္တစ္ေယာက္က လူတစ္ေယာက္ကို စံုစမ္းေထာက္လွမ္းသလို အလိုက္သင့္ကေလး ႐ုပ္၊ နာမ္အရွိကို ေစာင့္ၾကည့္ ေစာင့္႐ႈရမွာပါ။
စံုေထာက္တာပါ
============
ယခုလည္း တရားအားထုတ္တယ္ဆိုတာ ႐ုပ္နာမ္ကုိ စံုေထာက္တာပါ။ ႐ုပ္ဟာ ဘယ္လိုသေဘာရွိသလဲ၊ နာမ္ဟာ ဘယ္လိုသေဘာရွိသလဲလို႔ ေစာင့္ၾကည့္တဲ့အခါ ေဖာက္ျပန္သေဘာသည္ ႐ုပ္တရား၊ သိတဲ့ ၫြတ္တဲ့သေဘာသည္ နာမ္တရားလို႔ သိလာပါလိမ့္မယ္။ ႐ုပ္က ဘယ္လိုသေဘာ ရွိသလဲဆိုရင္ ေဖာက္ျပန္တဲ့သေဘာ၊ ေဖာက္ျပန္တယ္ဆိုတာ နာလိုက္၊ က်င္လိုက္ စသည္ျဖစ္ေနတာကိုေခၚပါတယ္။ အဲဒီ နာသေဘာ စသည္ကို သိတာက နာမ္ပါ။ ေဖာက္ျပန္တာက ႐ုပ္အလုပ္၊ သိတာက နာမ္အလုပ္၊ ဉာဏ္အလုပ္ပါ။ ႐ုပ္တရားက ေဖာက္ျပန္ၿပီးရင္ ပ်က္သြားပါတယ္။ နာမ္တရားကလည္း သိၿပီးရင္ ပ်က္သြားပါတယ္။ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္က “ေၾသာ္၊ ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ပဲ ရွိတယ္။ ႐ုပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားပါတယ္။ နာမ္ကလည္း သိၿပီးေတာ့၊ ၫြတ္ၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားတယ္။ ဒီခႏၶာကိုယ္မွာ ခိုင္တာျမဲတာ မရွိပါလားလို႔ သိလာပါလိမ့္မယ္။”
႐ုပ္နာမ္ ျခင္းရာ
============
“႐ုပ္နာမ္ ျခင္းရာ၊ သိဖို႔ရာ၊ ဆက္ကာ ႀကိဳးစား ႐ႈရမည္” ဆိုတဲ့အတိုင္း ဆက္ၿပီးေတာ့ ႐ႈေတာ့ ႐ုပ္၊ နာမ္ႏွစ္ပါးရဲ႕ သေဘာတရားကို ပိုင္းပိုင္းျခားျခား ျပတ္ျပတ္သားသား ဘယ္လိုသိလာႏိုသင္လဲဆိုရင္-“အခိုင္းသမား၊ နာမ္တရား၊ လုပ္သား ႐ုပ္ျဖစ္သည္။” -လို႔ သိလာပါလိမ့္မယ္။ ပထမ ႐ုပ္နာမ္ ႏွစ္ပါးပဲ ပိုင္းျခားသိပါတယ္။ ႐ုပ္နာမ္သေဘာကို ဆက္႐ႈေတာ့ နာမ္တရားက အခိုင္းသမားပဲလို႔ သိလာပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ သိရမွာပါ။ အဲဒီလို သိဖို႔ရာ စတ္ိ္ရွည္ရသည္။ စိတ္ေအးေအးနဲ႔ အခ်ိန္မ်ားမ်ားယူၿပီး ႐ႈၾကည့္မွ သိႏို္ွင္မွာပါ။ ခဏကေလးနဲ႔ေတာ့ မသိႏိုင္ေသးပါ။ နာမ္က အခိုင္းသမား၊ ႐ုပ္က အလုပ္သမားျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္၊ အခိုင္းသမား နာမ္ကလည္း ခိုင္းစရာရွိရင္ ခိုင္းလိုက္၊ အလုပ္သမားျဖစ္တဲ့ ႐ုပ္ကလည္း နာမ္ခိုင္းသမွ် လုပ္ပါတယ္။
မ်က္စိကေနေျပာရင္
===============
ဘုန္းႀကီးတို႔ မ်က္စိေကန တစ္ခုခ်င္း တစ္ခုခ်င္း ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာၾကည့္ရအာင္ပ္ါ။ ၾကည့္ခ်င္တာက နာမ္၊ တကယ္ၾကည့္တာက ႐ုပ္ပါ။ ၾကည့္ခိုင္းတာက နာမ္၊ ၾကည့္တာက ႐ုပ္ပါ။ မ်က္စိထဲျမင္ခိုက္မွာ နာမ္နဲ႔႐ုပ္ပဲ ရွိပါတယ္။ နားေထာင္္ခ်င္တာက နာမ္၊ နားေထာင္တာက ႐ုပ္၊ ႐ႈခ်င္တာက နာမ္၊ ႐ႈတာက ႐ုပ္၊ စားခ်င္တာက နာမ္၊ စားတာက ႐ုပ္၊ ထိခ်င္တာက နာမ္၊ ထိတာက ႐ုပ္၊ ၾကံခ်င္တာက နာမ္၊ ၾကံတာလည္း နာမ္ပါ။
အလိုက္သင့္႐ႈပါ
==============
အဲဒီသေဘာေတြကို လိုက္ၿပီးေတာ့ အလိုက္သင့္ ႐ႈၾကည့္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္ၾကာလာရင္ ႐ုပ္ပဲ နာမ္ပဲ ကြဲလာမယ္။ အခိုင္းသမား၊ အလုပ္သမား ကြဲလာမယ္။ အဲဒီလို အလိုက္သင့္ကေလး လိုက္႐ႈၾကည့္ေတာ့ မပင္ပန္းပါ။ ဝိပႆနာတရားဆိုတာ အထူးအဆန္း မဟုတ္ပါ။ နဂိုပကတိအတိုင္းေလးမွာ သတိေလး ေျပာင္းထားလိုက္တာပါပဲ။ အသိေလးေျပာင္းထားလိုက္တာပါပဲ။ နဂိုတုန္းက ငါပဲ၊ သူပဲ၊ ပုဂၢိဳလ္ပဲ သတၱဝါပဲဆိုတဲ့ ငါ၊ သူသတိ၊ ပုဂၢိဳလ္၊ သတၱဝါသတိကေန ႐ုပ္နာမ္ေပၚ သတိေျပာင္းထားလိုက္တာပဲ။ နဂိုက ေခါင္း၊ ကိုယ္၊ ေျခ၊ လက္ေတြေပၚမွာ သတိထားရာကေန ႐ုပ္နာမ္အေပၚ သတိေျပာင္းထားလိုက္တာပဲ။ ႐ုပ္နာမ္သေဘာ သိေအာင္ေျပာရရင္အသက္႐ွဴသြင္းခ်င္တာကနာမ္၊ အသက္႐ွဴသြင္းတာက ႐ုပ္ပါ။ မ်က္စိဖြင့္ခ်င္တာက နာမ္၊ မ်က္စိဖြင့္တာက ႐ုပ္ပါ။ ႐ွဴသြင္းတဲ့အခါမွာ အလိုက္သင့္ကေလး ေစာင့္ၾကည့္ေတာ့ သိသြားပါတယ္။
ေဖာက္ျပန္တယ္ဆိုတာ
ေဖာက္ျပန္တယ္ဆိုတာ အသက္႐ွဴမသြင္းခင္က တစ္မ်ဳိး၊ ႐ွဴသြင္းလိုက္ေတာ့ တစ္မ်ဳိး၊ မ်က္စိမဖြင့္ခင္ ကတစ္မ်ဳိး၊ မ်က္စိဖြင့္လိုက္ေတာ့ တစ္မ်ဳိး၊ ေျပာင္းသြားတာကို ေဖာက္ျပန္တယ္ ေခၚပါတယ္။ ႐ုပ္လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ တစ္မ်ဳိးျဖစ္သြားခိုက္မွာ ႐ုပ္လို႔ ႐ႈပါ။ နဂိုအေနကေန ေနာက္တစ္မ်ဳိး ေျပာင္းသြားတဲ့အခါ နဂိုအေန မရွိေတာ့ပါ။ နဂိုအေန မရွိတာကို ပ်က္သြားတယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေနာက္ထပ္အသစ္ ျဖစ္လာတာကို အျဖစ္လို႔ ေခၚတယ္။ အဲဒီ အျဖစ္ကလည္း အမူအရာတစ္မ်ဳိးေျပာင္းသြားေတာ့ အျဖစ္မရွိေတာ့ပါ။ ပ်က္သြားပါၿပီ။
႐ုပ္ေဖာက္ျပန္ နာမ္ကသိ
=================
အဲဒီသေဘာေတြကို သတိထား၊ ဝီရိယစိုက္ၿပီး ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္ေတာ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ ႐ုပ္ကေဖာက္ျပန္ နာမ္ကသိေနပါလား။ ေဖာက္ျပန္တဲ့ ႐ုပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္ၿပီး ပ်က္သြားပါလား။ သိတဲ့နာမ္ကလည္း သိၿပီးေတာ့ ပ်က္သြားပါလားလို႔ သိလာလိမ့္မယ္။ “႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ျဖာ၊ ခိုင္းလုပ္တာ၊ ဆက္ကာ႐ႈရမည္။” -ဆိုတဲ့အတိုင္း အခိုင္းသမား နာမ္တရားရဲ႕သေဘာ၊ အလုပ္သမား ႐ုပ္တရားရဲ႕သေဘာကို သိေအာင္ ဆက္႐ႈလို႔ သိတာပါ။ အလိုလို အမွတ္တမဲ့ေနလို႔သိတာမဟုတ္ပါ။ ၿပီးေတာ့-“ခိုင္းသားနာမ္လည္း၊ ခိုင္းရင္းပဲ၊ မျမဲပ်က္ရသည္။” -ဆိုတဲ့အတိုင္း ခိုင္းသားနာမ္ကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ခိုင္းသားနာမ္ကလည္း အလုပ္တစ္ခုကို ႏွစ္ခါျပန္ မခိုင္းပါ။ တစ္ခါခိုင္းၿပီး ပ်က္သြားပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ခိုင္းခ်င္တာက အသစ္နာမ္ပါ။
အသစ္အသစ္နာမ္
===============
အဲဒီလို အသစ္သစ္နာမ္ကို ျမင္ေအာင္ ႐ႈရမွာပါ။ ၿပီးေတာ့-“လုပ္သား႐ုပ္လည္း၊ လုပ္ရင္းပဲ၊ မျမဲပ်က္ရသည္။” -ဆိုတဲ့အတိုင္း နာမ္ကခိုင္းလို႔ ု္လုပ္ရတဲ့ ႐ုပ္တရားကလည္း တစ္ခါလုပ္ၿပီးရင္ ပ်က္သြားပါတယ္။ အလုပ္တစ္ခုကို ႏွစ္ခါျပန္ မလုပ္ႏိုင္ပါ။ တစ္ခါလုပ္ၿပီးရင္ တစ္ခါပ်က္ပါတယ္။
ျဖစ္ ပ်က္ မဆိုရပါ
==============
အဲဒီေသဘာကို ႐ႈတဲ့အခါ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္ဟာ “ျဖစ္-ပ်က္” “ျဖစ္-ပ်က္” လို႔ မဆိုရပါ။ “ျဖစ္တယ္” “ပ်က္တယ္” လို႔လည္း မဆိုရပါ။ ျဖစ္မွန္း ပ်က္မွန္း သိေအာင္ သတိထား ဝီရိယစိုက္ၿပီး ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္ေန႐ံုပါပဲ။ အဲဒီလို ျဖစ္မွန္း ပ်က္မွန္းသိတဲ့အခါ ျဖစ္ပ်က္သိၿပီလို႔ မေတာ္လိုက္နဲ႔ဦး။ ႐ုပ္တရားကလည္း မျမဲပါလား။ နာမ္တရားကလည္း မျမဲပါလားလို႔ သိတဲ့ဉာဏ္ကိုရေအာင္ ဆက္႐ႈရပါဦးမယ္။ မျမဲပါလားလို႔ သိတဲ့ ဉာဏ္ကေလးကို ရရမွာပါ။ ယခု အားထုတ္တာလည္း အဲဒီအသိဉာဏ္ကို လိုခ်င္လို႔ အားထုတ္တာပါ။ ၾကာၾကာထိုင္ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္တာမဟုတ္ပါ။ အထိုင္က်င့္တာမဟုတ္ပါ။ ထိုင္ေကာင္းေအာင္ အားထုတ္တာမဟုတ္ပါ။
အသိဉာဏ္ ရေအာင္
================
ၾကာၾကာရပ္ႏိုင္ေအာင္ အားထုတ္တာလည္း မဟုတ္ပါ။ ရပ္ေကာင္းေအာင္ အားထုတ္တာလည္း မဟုတ္ပါ။ ႐ုပ္နာမ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိဉာဏ္ကို ရေအာင္ အားထုတ္တာပါ။ အဲဒီ အသိဉာဏ္ရေတာ့မွ ေလာဘ ေဒါသ ေမာဟ စတဲ့ ကိေလသာေတြကို ပယ္ႏိုင္တာပါ။ ဟုတ္ပါတယ္။ မေကာင္းတာကို မေကာင္းဘူးလို႔ သိသြားရင္ မေကာင္းတာကို မလုပ္ေတာ့ပါ။ အဲဒီလို မလုပ္တာကို ပယ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေကာင္းတာကိုု ေကာင္းတယ္လို႔သိရင္ ေကာင္းတာကို ရေအာင္ ႀကိဳးစား အားထုတ္မွာပါ။
ဘာေအရးႀကီးလဲ
===============
ဒါေၾကာင့္ ဘာအေရးႀကီးလဲဆိုရင္ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ အေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးမွတ္ထားရမွာက ၾကာၾကာထိုင္ႏိုင္ဖ္ို႔ မဟုတ္။ ၾကာၾကာရပ္ႏိုင္ဖို႔ မဟုတ္။ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာ အထူးရဖို႔ပါ။ အသိ အလိမၼာ ဉာဏ္ပညာထူး ရသြားရင္ ေမေကာင္းတာကို မလုပ္ခ်င္၊ မေျပာခ်င္၊ မၾကံခ်င္ေတာ့ပါ။ပယ္လိုက္ပါၿပီ။ ေကာင္းတာကို ရေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး ျပဳ ေျပာ ၾကံစည္ပါလိမ့္မယ္။ ယခု ေျပာခဲ့တဲ့ အက်ဳိးတရားေတြဟာ ဝိပႆနာရဲ႕ အက်ဳိးတရားေတြပါ။ ယခု ေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္းဆိုရင္ ဝိပႆနာ အားထုတ္ရတာ မပင္ပန္းပါ၊ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာပါပဲ။
ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေတာင္စြန္း ဓမၼဒူတဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ “ဝိပႆနာဆိုတာ ဘာလဲ” စာအုပ္မွ-
Five benefits for making up kathina robes
These are the five benefits which a Monk gains for making up a Kathina robe after the rains retreat: Once the Robe is made up:
(1) A Bhikkhu does not need to seek permission (From the chief monk or community of monks he lives with) before visiting a house in order to receive alms (or do anything).
(2) It is not necessary to take all three robes when going anywhere (including) to a house to ask for something. (Such as medicine, alms etc)
(3) A group meal: A Monk can accept an invitation for a meal even if invitation is not made incorrect formal invitation speech.
(4) A Monk can keep a lot of robes during Kathina privileges time . (Five months after Kathina robe is made).
(5) A Bhikkhu who has Kathina privileges can use any material/robes offered to the Sangha.
The Five benefits for lay people giving Kathina Robes are:
(1) One who offers Kathina Robe could go everywhere without obstacle.
(2) He or she doesn’t have heavy burden or difficulty with her duties.
(3) She or he can eat whatever he or she wants without getting food poisoning etc.
(4) She or he can keep material things without fear for loss.
(5) His belongings cannot be robbed or stolen by someone.
ေက်ာင္း၀ိုင္းအတြင္း ဖိနပ္စီးျခင္း ျပႆနာ
ေက်ာင္း၀ုိင္းအတြင္း ဖိနပ္စီးျခင္းျပႆနာ
““ဗိမ္ၺိသာရမင္းႀကီး ဘာေၾကာင့္ ေျခဖ၀ါး ဓားခဲြခံရသလဲ””ဟု တိတိပပ သိခ်င္သူတုိ႔က ေမးျမန္းၾကသည္။ ““ဗိမ္ၺိ သာရမင္းႀကီးသည္ ေရွးအတိတ္ဘ၀ တစ္ခုက ေစတီရင္ျပင္၌ ဖိနပ္စီးလ်က္ သြားခဲ့၏။ ေနထုိင္ရန္ ခင္းထားေသာ ဖ်ာသင္ျဖဴးေပၚ၌လည္း ေျခမေဆးဘဲ နင္းခဲ့ဖူး၏။ ထုိမေကာင္းမႈ အက်ိဳးဆက္ ေၾကာင့္ ေျခဖ၀ါး ဓားခဲြခံရျခင္းျဖစ္သည္””ဟု သီလက္ၡႏ္ၶ၀ဂ္ၢအ႒ကထာ (စာမ်က္ႏွာ-၁၂၆) ၌ လာရွိေပသည္။ ဤစာေပလာ ေျဖဆုိခ်က္ကိုၾကည့္၍ ဗိမ္ၺိသာရမင္းႀကီး ေျခဖ၀ါးဓားခဲြခံရျခင္းမွာ ေက်ာင္း၀ုိင္း အတြင္း ဖိနပ္စီးျခင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဟု ခံယူခ်င္ၾကသည္။
အထက္ပါက်မ္းလာခ်က္၌ေက်ာင္း ၀ုိင္းအတြင္း မဟုတ္ေသာ္လည္း “ေစတီ (ဘုရား)ရင္ျပင္”ဟူေသာအခ်က္ႏွင့္ ဖိနပ္စီးထားျခင္း မဟုတ္ေသာ္လည္း “ေျခမေဆးဘဲ ဖ်ာသင္ျဖဴးေပၚနင္းျခင္း”ဟူေသာအခ်က္မ်ားကို အထူးသတိျပဳရန္ ျဖစ္ေပ၏။ ဆက္လက္တင္ျပလိုသည္ မွာ “ဘုရား၀ုိင္း၊ ေက်ာင္း၀ုိင္းအတြင္း ဖိနပ္စီးျခင္း”ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိတုိ႔ ဘာသာစဥ္းစားၾကရန္ အခ်က္ျဖစ္သည္။
သီလကၡႏၶ၀ဂၢပါဠိေတာ္ (စာမ်က္ႏွာ -၄၇) ၌ ““အဇာတသတ္မင္း ဘုရားဖူး သြားေသာအခါ ေက်ာင္းေတာ္အ၀င္ တံခါးမုခ္၌ မိမိစီးနင္းသြားသည့္ ဆင္ယာဥ္ ထက္မွဆင္း၍ ေျခေထာက္သက္သက္ ျဖင့္သာသြားေၾကာင္း””ကို လည္းေကာင္း၊ သုတ္မဟာ၀ဂ္ၢပါဠိေတာ္ (စာမ်က္ႏွာ-၈၃) ၌ ““လီစၦ၀ီမင္းမ်ား ဘုရားဖူးသြားရာ၌ လည္း ေက်ာင္းေတာ္အ၀င္တံခါးမုခ္၌ မိမိတို႔ စီးနင္းသြားေသာ ယာဥ္မ်ားမွဆင္း ၍ ေျခေထာက္သက္သက္ျဖင့္သာသြားေၾကာင္း””ကိုလည္းေကာင္း ေတြ႕ရွိရေပ သည္။ (ဤအရာမ်ိဳး အျခားမ်ားစြာရွိ ေသး၏။)
ဓမၼပဒအ႒ကထာ (ပ၊၂၂၅) ၌ ““ဘုရားရွင္ႏွင့္ သက္တူရြယ္တူလည္းျဖစ္၊ အလြန္လည္းအကၽြမ္း၀င္ေသာ ပေသနဒီ ေကာသလမင္းႀကီးသည္ (ေနာက္ဆံုး အႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့ေသာ) ဘုရားရွင္ထံ အဖူး ေျမာ္သြားေရာက္ခဲ့ရာတြင္ “အလြန္ အေလးျပဳအပ္၊ ႐ိုေသအပ္ေသာ ျမတ္စြာ ဘုရား၏အထံေတာ္သို႔ ျပန္႔လြင့္ေသာ သေဘာရွိေသာ မင္း၏အသြင္အျပင္ျဖင့္ မသြားသင့္”ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ေျခနင္းႏွင့္တကြေသာ မင္းေျမာက္ တန္ဆာငါးပါးတို႔ကို (ဗႏၶဳလစစ္ေသနာ ပတိ၏တူ) ဒီဃကာရာယန စစ္ေသနာပတိအား ေပးအပ္ခဲ့၍ ဂႏၶကုဋီေက်ာင္းေတာ္သို႔ ၀င္ေရာက္ဖူးေျမာ္၏””ဟု လာ ရွိေပသည္။ဤသို႔ ခတၱိယဇာတ္ျဖစ္ေသာ ဘုရားရွင္လက္ထက္က မင္းမ်ားပင္ ေက်ာင္းတုိက္အတြင္း၌ ဖိနပ္မစီးၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေပ၏။
ထုိမွတစ္ပါးလည္း ပါထိက၀ဂ္ၢအ႒ ကထာ (စာမ်က္ႏွာ-၂၁၇) စသည္တုိ႔၌ အဂါရ၀တရား (၆) ပါးကို ဖြင့္ျပရာ၀ယ္ ““ဘုရားရွင္၊ ေစတီေတာ္ျမင္ေလာက္ရာ အရပ္၌ ထီးေဆာင္းျခင္း၊ ဖိနပ္စီးျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ က်င္ႀကီး၊ က်င္ငယ္စြန္႔ျခင္း တုိ႔ကို ျပဳျခင္းသည္ ဘုရား၌ မ႐ိုေသျခင္း၊ သတၳရိအဂါရ၀ မည္၏။ သံဃာအလယ္၌ ဒူးႏွစ္ဖက္ကို လက္ျဖင့္ဖဲြ႕ပတ္၍ ထုိင္ ျခင္း၊ ပခံုးႏွစ္ဖက္ကိုျခံဳျခင္း၊ ထီးေဆာင္းျခင္း၊ ဖိနပ္စီးျခင္းတုိ႔သည္ သံဃာေတာ္၌ မ႐ိုေသျခင္း သံေဃအဂါရ၀ မည္၏””ဟု ဖြင့္ျပေတာ္မူ၏။
ပရိ၀ါအ႒ကထာ (၁၅၂) ၌ ““ေစတီေတာ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ေဗာဓိပင္ကိုလည္းေကာင္း ရွိမခိုး၊ ေစတီရင္ျပင္၌ ထီး၊ ဖိနပ္ႏွင့္တကြသြား၏။ ထုိသူသည္ ဘုရား ၌ မ႐ိုေသေသာသူမည္၏””ဟုလည္း ဖြင့္ျပေပသည္။ (ဤအခ်က္ႏွင့္ ဗိမ္ၺိသာရ မင္းႀကီး ၿငိသျဖင့္ ေျခဖ၀ါးဓားခြဲခံရျခင္း ျဖစ္ေလသည္။)
ထုိမွတစ္ပါးသည္ စူဠ၀ါပါဠိေတာ္ (၃၇၄) အာဂႏၲဳက=ဧည့္သည္၀တ္ျပဳရာ၌ ““ဧည့္သည္ျဖစ္ေသာ ရဟန္းသည္ သူတစ္ပါး၏ ေက်ာင္းတုိက္ အာရာမ္သို႔ ၀င္မည္ၾကံလွ်င္ ေက်ာင္းတုိက္ ဥပစာအနီး သို႔ေရာက္က ဖိနပ္ခၽြတ္၊ ထီး႐ုပ္၊ ေခါင္း ျခံဳကိုဖြင့္၊ ေခါင္း၌တင္ေသာ သကၤန္းကို ပခံုးသို႔ခ်၍ မေဆာမလ်င္ သူတစ္ပါး ေက်ာင္းအာရာမ္သို႔ ၀င္ရမည္””ဟု ပညတ္ထားေတာ္မူ၏။ (ဤအရာ၌ ငါတို႔ လူ၀တ္ေၾကာင္မ်ားႏွင့္မဆုိင္ဟု မယူဆသင့္၊ ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ ““အျမတ္ျဖစ္ ေသာေၾကာင့္””ေဒသနာပဓာနျပဳ ေဟာထားျခင္းျဖစ္သည္။)
ဤဆုိခဲ့ၿပီးအခ်က္မ်ားကို ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္လွ်င္ ဘုရားရွင္လက္ထက္က မင္းမ်ိဳးျဖစ္ေသာ ဘုရင္မ်ားပင္ ေက်ာင္းတုိက္အ၀င္တံခါးမုခ္၌ မိမိတို႔စီးနင္းခဲ့ေသာ ယာဥ္မ်ားမွဆင္းသက္၍ ေျခနင္း (ဖိနပ္)မ်ားကိုခၽြတ္ကာ ဘုရားရွင္ထံအဖူးေျမာ္ ၀င္ေရာက္ၾကသည္ကိုလည္းေကာင္း၊ ဘုရားရွင္၊ ေစတီေတာ္ျမင္ေလာက္ရာတုိ႔ ၌လည္းေကာင္း၊ ေစတီရင္ျပင္၌လည္းေကာင္း၊ သံဃာအလယ္၌လည္းေကာင္း၊ ထီးေဆာင္းျခင္း၊ ဖိနပ္စီးျခင္း စသည္တုိ႔ကို ျပဳျခင္းသည္ ဘုရားရွင္၌ မ႐ိုမေသျခင္း=သတၳရိအဂါရ၀၊ သံဃာေတာ္၌ မ႐ိုေသျခင္း=သံေဃအဂါရ၀တုိ႔မည္သည္ ကိုလည္းေကာင္း၊ဤအဂါရ၀ျဖစ္ေလာက္ေသာ အရပ္မ်ိဳး၌ ဖိနပ္စီးခဲ့မိျခင္းေၾကာင့္ ဗိမ္ၺိသာရမင္းႀကီး ေျခဖ၀ါးဓားခဲြခံရသည္ ကိုလည္းေကာင္း၊ ဧည့္သည္ရဟန္းမ်ားကို သူတစ္ပါးေက်ာင္းတုိက္ အာရာမ္သို႔ ၀င္လွ်င္ ဖိနပ္ခၽြတ္၊ ထီး႐ုပ္၍ ၀င္ရမည္ဟု ဘုရားရွင္ပညတ္ထားသည္ကိုလည္းေကာင္း ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ေပ၏။
ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္အဘိဓဇမဟာရ႒ဂု႐ု မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး မိန္႔ၾကားေတာ္မူေသာ စကားရပ္ကို ေဖာ္ျပ၍ အဆံုးသတ္လိုေပသည္။ တစ္ခါက (ေနာ္မံေက်ာင္းအုပ္ေဟာင္း) ဒကာႀကီး ဦးပန္းရည္သည္ ဆရာေတာ္ကို သူ႔အိမ္ ဆြမ္းပင့္ေကၽြး၍ ဤသုိ႔ေလွ်ာက္ထားခဲ့ဖူး ၏။
ဦးပန္းရည္ ။ ။ ဆရာေတာ္…ဘုရား ၀င္းထဲ ဖိနပ္မစီးရဘူးလုိ႔ ဘယ္သူက အမိန္႔ထုတ္တာတုန္း ဘုရာ့။
ဆရာေတာ္ ။ ။ ကုသိုလ္စိတ္က အမိန္႔ ထုတ္တာ။
ဦးပန္းရည္ ။ ။ ဘုရား၀င္းခတ္ထားတဲ့ ဘုရားလူႀကီးေတြက အမိန္႔ထုတ္တာ မဟုတ္ပါလားဘုရား။
ဆရာေတာ္ ။ ။ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒကာႀကီးမွာ ဘုရားကို ႐ိုေသတဲ့ကုသုိလ္စိတ္ ကိန္းေအာင္းေနတုန္းဆုိရင္ ဘုရား၀င္း ထဲေရာက္ေရာက္၊မေရာက္ေရာက္ ဘုရား ျမင္တဲ့ေနရာကစၿပီး ဖိနပ္ခၽြတ္ရမယ္။ ဘုရားကို မေထေလးစားျပဳခ်င္တဲ့စိတ္၊ အကုသုိလ္စိတ္ကိန္းေအာင္းေနရင္ဘုရား ၀င္းထဲမွာသာ မကဘူး။ ဘုရားပလႅင္ေပၚထိ ဖိနပ္စီးရဲမွာပဲ။
ထုိအခါ ဒကာႀကီးဦးပန္းရည္သည္ ရယ္ေမာလ်က္ ““တပည့္ေတာ္ဘုရားကို ႐ိုေသတဲ့ ကုသုိလ္စိတ္ရွိပါတယ္””ဘုရား ဟု ေလွ်ာက္ထားရေလေတာ့သတည္း။
ဗုိလ္ကေလးအရွင္ပ႑ိတ
ဓမၼာစရိယ,M.A,Dip in Eng.သီရိလကၤာ
ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး
(ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး)
မဂ္ဖိုလ္တရားရေအာင္ အားထုတ္ခြင့္ မရေသာအရပ္ျဖစ္၍ “ ရပ္ျပစ္” ဟုေခၚသည္။
(၁၊၂၊၃၊) ဘုရားပြင့္ေနဆဲ ငရဲ၊ တိရစ ၦာန္၊ ၿပိတၱာ အပါယ္သုံးဘုံ၌ ျဖစ္ရသူမ်ား ( အသူရကာယ္ကို ၿပိတၱာဘုံ၌ သြင္းယူရသည္။)
(၄) အသက္ရွည္ေသာ နတ္ျဗဟၼာမ်ား ( ဘုရားပြင့္ဆဲအခါ လြန္စြာအသက္ရွည္ၾက၍ ဘုရားရွင္ကို မဖူးေတြ႕ႏိုင္ေသာ အသညသတ္ျဗဟၼာႏွင့္ အရူပျဗဟၼာတို႕ျဖစ္သည္။)
အသညသတ္ျဗဟၼာသည္ ရုပ္ခႏၶာသာရွိ၍ နာမ္ခႏၶာမရွိ။ အရူပျဗဟၼာသည္ နာမ္ခႏၶာသာရွိ၍ ရုပ္ခႏၶာမရွိ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားပြင့္ေသာ္လည္း တရားမနာႏိုင္ၾကေပ။
(၅) ဘုရားရွင္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား မေရာက္ႏိုင္ေသာ အစြန္အဖ်ား ေတာႀကိဳ ေတာင္ၾကားအရပ္ (ပစၥႏၲရစ္)။
(၆) ဘုရားပြင့္ဆဲ သာသနာေတာ္တည္ဆဲအခါ မိစၧာဒိ႒ိ အယူရွိသူမ်ား။
(၇) တရားေတာ္ကို နားလည္ေလာက္ေသာ ဉာဏ္မရွိသူမ်ား။
(၈) တရားေတာ္ကို တတ္သိနားလည္ေသာဉာဏ္ရွိေသာ္လည္း ဘုရားသာသနာမရွိေသာအခါ လူျဖစ္ရသူမ်ား။
————————————————————————–
(၀ိပတၱိတရားေလးပါး)
ေဖာက္ျပန္ခၽြတ္ယြင္းျခင္း (ပ်က္စီးျခင္း)ကို ၀ိပတၱိ ဟုေခၚသည္။
၁။ မင္းဆိုး မင္းယုတ္ အုပ္စိုးသည့္ကာလ၌ ျဖစ္ရျခင္း (ကာလ၀ိပတၱိ)။
၂။ အပါယ္ေလးဘုံ၌ ျဖစ္ရျခင္း ( ဂတိ၀ိပတၱိ)။
၃။ ရုပ္ဆင္းအဂၤါ (ဥပဓိရုပ္) ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း (ဥပဓိ၀ိပတၱိ)။
၄။ မွန္ကန္ေသာ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ မရွိျခင္း (ပေယာပ၀ိပတၱိ)။
———————————————————————-
(ဗ်သနတရား ငါးပါး)
ပ်က္စီးဆုံးပါးျခင္းကို ဗ်သန ဟုေခၚသည္။
၁။ ေဆြမ်ိဳးမ်ား ပ်က္စီးျခင္း (ဉာတိဗ်သန)။
၂။ စီးပြားဥစၥာ ပ်က္စီးျခင္း ( ေဘာဂဗ်သန)။
၃။ အနာေရာဂါျဖစ္၍ ပ်က္စီးျခင္း (ေရာဂဗ်သန)။
၄။ မွားေသာအယူ ယူမိသျဖင့္ အယူမွန္ ပ်က္စီးျခင္း (ဒိ႒ိဗ်သန)။
၅။ ကိုယ္က်င့္သီလ ပ်က္စီးျခင္း ( သီလဗ်သန)။
သံဃာကို ဘယ္လိုၾကည္ညိဳမလဲ
သံဃာကို ဘယ္လိုၾကည္ညိဳရမလဲ
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်လိ(စ္)ခရိုင္၊ ဆန္ေဂးဘရီယယ္ၿမိဳ႕မွာ ရိွတဲ့ ေဒါက္တာဦးေမာင္ေမာင္+ေဒၚေမယုမိသားစုတို႔ရဲ႕ ဓမၼစကၡဳဓမၼာရံုမွာျပဳလုပ္တဲ့ ဓမၼသင္တန္းမွာ သင္တန္းကို (၁)နာရီေဟာျပၿပီး “ေမးလိုရာေမး” ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ကိုလဲ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ထည့္ထားပါတယ္။
အဲဒီမွာေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက ဗုဒၶဘာသာဝင္အမ်ားနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ေမးခြန္းတခုကေတာ့ …
“ရတနာသံုးပါးကို မတုန္မလွဳပ္ ယံုၾကည္ရမယ္ဆိုတဲ့အထဲက သံဃာေတာ္ကို မတုန္မလွဳပ္ ယံုၾကည္မွဳတြင္ “သံဃာ” ၏အဓိပၸါယ္ႏွင့္ သံဃာကို မတုန္မလွဳပ္ယံုၾကည္ရန္ မည္ကဲ့သို႔ စိတ္ထားရမည္ကို ရွင္းျပေပးေတာ္ မူပါဘုရား …” ။ ေမးခြန္းရွင္က မခိုင္ခိုင္ေဌး (Rosemead ၿမိဳ႕) တဲ့့။
ေျဖ။ ။ ဒီေမးခြန္းမွာ ေမးထားတာ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ရိွပါတယ္။
ပထမအဆင့္က …သံဃာ၏အဓိပၸါယ္ တဲ့ …။
“သံဃာ” ဆိုတာ “အယူဝါဒေရာ၊ အက်င့္သီလပါ တူညီစြာနဲ႔ ကိေလသာကင္းစင္ေရးကို က်င့္ႀကံအားထုတ္ေတာ္မူတဲ့ ပုဂၢိဳလ္အေပါင္း” လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ရတနာသံုးပါးအရာမွာေတာ့ သာသနာ့ ဝန္ထမ္းျဖစ္တဲ့ “ရွင္ရဟန္းအေပါင္း” လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
ဒုတိယအဆင့္က … သံဃာကို မတုန္မလွဳပ္ယံုၾကည္ႏိုင္ရန္ မည္ကဲ့သို႔စိတ္ထားရမည္ကို ရွင္းျပေပးပါဘုရား … တဲ့။
“မည္ကဲ့သို႔စိတ္ထားရမည္” ဆိုတာကေတာ့ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ထဲမွာပါတဲ့အတိုင္း …
(၁) သုပၸဋိပေႏၷာ = ဘုရားရွင္ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့အတိုင္း ေကာင္းမြန္မွန္ကန္စြာ က်င့္ေတာ္မူပါေပ၏။
(၂) ဥဇုပၸဋိပေႏၷာ = ေျဖာင့္မတ္တည့္မွန္စြာ က်င့္ေတာ္မူပါေပ၏။
(၃) ဥာယပၸဋိပေႏၷာ = နိဗၺာန္န႔ဲထိုက္တန္ေအာင္ က်င့္ေတာ္မူပါေပ၏။
(၄) သာမိစိပၸဋိပေႏၷာ= ရိုေသေလးစားစြာ က်င့္ေတာ္မူပါေပ၏။
(၅) အာဟုေဏေယ်ာ = ေရွးရွဳေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္သည္ကို ခံေတာ္မူထိုက္ပါေပ၏။
(၆) ပါဟုေဏေယ်ာ = အထူးျပဳလုပ္ပူေဇာ္သည္ကို ခံေတာ္မူထိုက္ပါေပ၏။
(၇) ဒကၡိေဏေယ်ာ = နိဗၺာန္ကို ရည္မွန္း၍ လွဴဒါန္းသည္ကို ခံေတာ္မူထိုက္ပါေပ၏။
(၈) အဥၨလီကရဏီေယ်ာ = လက္အုပ္ခ်ီမိုး ရိွခိုးျခင္းကို ခံေတာ္မူထိုက္ပါေပ၏။
(၉) အႏုတၱရံ ပုညေခတၱံ ေလာကႆ = လူအေပါင္း၏ ေကာင္းမွဳကို စိုက္ပ်ိဳးရာ လယ္ယာေျမေကာင္း သဖြယ္ ျဖစ္ေတာ္မူပါေပ၏ … လုိ႔ အာရံုျပဳ ႏွလံုးသြင္းတဲ့ စိတ္ထားရမွာပါ။
ေမးခြန္းရွင္က တစ္သက္လံုး “သံဃံ သရဏံ ဂစာၦမိ” ဆိုလာခဲ့ၿပီး အခုမွ “မည္ကဲ့သို႔စိတ္ထားရမည္” ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေမးျမန္းတာကို အကဲခတ္ၾကည့္ရတာ “သံဃာ” ထဲမွာအပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ အခ်ဳိ႕ရဟန္းေတာ္ မ်ားအေပၚမွာ ၾကည္ညိဳစိတ္ထားဖို႔ အျမင္မၾကည္လင္စရာေတြ ၾကားေန၊ ျမင္ေနရတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ႀကံဳေနရတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ရိွပံုရတယ္ေနာ္။
ဒီလိုစိတ္ထားမ်ိဳး ေရွးကလဲ ပုထုဇဥ္ရဟန္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အျပဳအမူေတြအေပၚ မၾကည္လင္တဲ့အတြက္ မိလိႏၵမင္းႀကီးမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ဖူးပံုရပါတယ္။ မိလိႏၵမင္းႀကီးက အရွင္နာဂေသနမေထရ္ကို ဒီသေဘာမ်ိဳးန႔ဲ အဓိပၸါယ္တူတဲ့ ေမးခြန္းကို ေမးေလွ်ာက္ဖူးတယ္။
ဒီအေမးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အရွင္နာဂေသနမေထရ္ရဲ႕ ေျဖၾကားခ်က္ကလဲ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ လိုက္နာ မွတ္သားဖို႔အေတာ္ေလးေကာင္းပါတယ္။ အရွင္နာဂေသနရဲ႕အေျဖကေတာ့ …
“မင္းႀကီး … ေလာကမွာ ေရဆိုတာ က်ိဳက္က်ိဳက္ဆူေအာင္ ပူေလာင္ေနတယ္ဆိုေစဦးေတာ့၊ မီးေတာက္မီးခဲကိုေတာ့ ၿငိမ္းေစႏိုင္ပါတယ္။
ထို႔အတူပဲ ပုထုဇဥ္ရဟန္းအခ်ိဳ႕မွာ အသင္မင္းႀကီးေတြ႕ရသလို ကိေလသာအပူမကင္းတဲ့အျပဳအမူ ေတြ ရိွေနတယ္ဆိုေစဦးေတာ့၊ သူတို႔ရဲ႕ကိေလသာအပူက က်ိဳက္က်ိဳက္ဆူေနတဲ့ ေရေႏြးပူမ်ိဳးသာျဖစ္တယ္။ လူဝတ္ေၾကာင္ပုထုဇဥ္တို႔မွာရိွေနတဲ့ ကိေလသာအပူေတြက မီးေတာက္မီးခဲလို အပူေတြျဖစ္တယ္လို႔ ႏွိဳင္းယွဥ္ႏွလံုးသြင္းလိုက္ရင္လဲ ၾကည္ညိဳစိတ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
မင္းႀကီး … ေလာကမွာ ေရဟာ ေသာက္သံုးဖို႔မဆိုထားႏွင့္၊ ေျခေဆးဖို႔ေလာက္ေတာင္ မျဖစ္ႏိုင္ ေလာက္တဲ့ ရႊံ႕ႏြံေရပင္ျဖစ္ေစဦးေတာ့၊ မစင္အညစ္အေၾကးကိုေတာ့ ေဆးေၾကာဖယ္ရွားႏိုင္ပါတယ္။
ထို႔အတူပဲ ပုထုဇဥ္ရဟန္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အျပဳအမူေတြက ကိေလသာေတြနဲ႔ေနာက္က်ဳေနတဲ့ ရႊံ႕ႏြံေရ ေလာက္ပဲရွိတယ္။ လူဝတ္ေၾကာင္ပုထုဇဥ္ေတြရဲ႕ ကိေလသာအညစ္အေၾကးေတြကေတာ့ မစင္အညစ္ အေၾကးေလာက္ရိွေနတယ္လို႔ ႏွိဳင္းယွဥ္ႏွလံုးသြင္းလုိက္ရင္လဲ ၾကည္ညိဳစိတ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
မင္းႀကီး … စားေကာင္းတဲ့သစ္သီးတစ္လံုးဟာ အပုပ္အနာေတြမကင္းဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ အလြန္႔အလြန္ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေနသူရဲ႕ ဝမ္းမီးအပူကိုေတာ့ ၿငိမ္းေပးႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပါပဲ၊ ပုထုဇဥ္ ရဟန္းအခ်ိဳ႕ရဲ႕ အျပဳအမူေတြဟာ အပုပ္အနာမကင္းတဲ့သစ္သီးလို ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေစဦးေတာ့၊ သံသရာတေလွ်ာက္လံုး ကိေလသာအဆာဓာတ္ေတြနဲ႔ ပူေလာင္ေနၾကတဲ့ ပုထုဇဥ္လူဝတ္ေၾကာင္တို႔ရဲ႕ စိတ္အပူဓာတ္ကိုေတာ့ “အရဟတၱဇ” လို႔ေခၚတဲ့ ဘုရားအေမြေတာ္ သကၤန္းေရာင္ကေလးကပင္ ၿငိမ္းေအးေစ ႏိုင္ပါေပတယ္လို႔ ႏွလံုးသြင္းလိုက္ရင္ ၾကည္ညိဳစိတ္ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္ … တဲ့။
သံဃာကို ၾကည္ညိဳတတ္တဲ့စိတ္ကေလး ျဖစ္ေပၚလာေစဖို႔ “ေယာနိေသာ မနသီကာရ” လို႔ေခၚတဲ့ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ေတြးပံုကေလးေတြကို အရွင္နာကေသနက ေျဖဆိုေပးလိုက္တာပါ။ ဒါကို ဗုဒၶဘာသာ ဝင္တိုင္း အတုယူလိုက္နာၾကရင္ အကုသိုလ္ကင္းၿပီး ကုသိုလ္တိုးပြားႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
————————————————————————————-
ဒီေမးခြန္းနဲ႔ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ ေမးခြန္းထဲမွာမပါေပမယ့္ နည္းနည္းေျပာခ်င္တာရိွပါတယ္။
တခ်ိဳ႕က “သံဃာဆိုတိုင္း အတုမွန္းမသိ၊ အစစ္မွန္းမသိဘဲ ၾကည္ညိဳလွဴဒါန္းပူေဇာ္ေနေတာ့ေရာ၊ အစစ္အမွန္မဟုတ္ဘဲ လွဴဒါန္းပူေဇာ္တာ ဘာအက်ိဳးရိွမွာလဲ” ဆိုတဲ့ သံသယမ်ိဳးလဲ ရိွတတ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳး ေမးျမန္းတာလဲ ႀကံဳဖူးတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾကားရဖူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကေလးတစ္ခုကို ေျပာျပခ်င္တာပါ။
အင္းဝေခတ္မွာ ရွင္ဘုရင္တစ္ပါးက တစ္ညမွာ အိပ္မက္ ထူးထူးျခားျခားမက္တယ္။ သူ႔အိပ္မက္က “ရဟႏာၱမေထရ္ျမတ္ႀကီးတစ္ပါး သူ႔နန္းေတာ္အထိ ဆြမ္းခံႂကြလာလို႔ သူကိုယ္တိုင္ရဟႏာၱမေထရ္ျမတ္ႀကီးကို
ဆြမ္းေလာင္းလွဴလိုက္ရတယ္” လို႔ မက္တာတဲ့။
ေနာက္ေန႔ ပြဲေတာ္တည္ဖို႔ ျပင္ဆင္ၿပီးေရာက္လာေတာ့ ရွင္ဘုရင္ႀကီးက သူ႔အိပ္မက္ကို ေျပာျပၿပီး “ေနၾကဦး၊ မြန္းမတည့္မခ်င္း ငါပြဲေတာ္မတည္ဘူး၊ ရဟႏာၱအရွင္ျမတ္ႀကီး ဆြမ္းခံႂကြလာရင္ စားဦးစားဖ်ား ေလာင္းလွဴႏိုင္ေအာင္ ေစာင့္မယ္” ဆိုၿပီး ပြဲေတာ္မတည္ေသးဘဲ ဒီအတိုင္းအသင့္ျပင္ၿပီး ေစာင့္ေနသတဲ့။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ၿမိဳ႕ျပင္က သုႆန္ဇရပ္မွာေနၾကတဲ့ သူေတာင္းစားလင္မယားမွာ မယားက ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ထားခ်ိန္ျဖစ္လို႔ “ရွင္ဘုရင့္ ပြဲေတာ္အုပ္ကို စားခ်င္တဲ့ခ်င္ျခင္း” ျဖစ္သတဲ့။ သူ႔ခ်င္ျခင္း လင္ေယာက္်ားကို ေျပာျပတဲ့အခါ ေယာက္်ားက “နင့္ခ်င္ျခင္းက ေသေပါက္တိုးမယ့္ခ်င္ျခင္းႀကီးျဖစ္လို႔ ငါလဲ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ဘူး” ဆိုၿပီး ျငင္းတယ္။
မယားက “ရွင္ေယာက္်ားျဖစ္ၿပီး ဒီေလာက္ေတာင္ညံ့ရသလား။ ရွင္မသိဘူးလား၊ ဒီႏိုင္ငံကရွင္ဘုရင္ ႀကီးဆိုတာ ရဟန္းသံဃာကို အလြန္ၾကည္ညိဳတယ္။ ကဲ … ရွင္ဘာမွျငင္းမေနနဲ႔။ က်ဳပ္ေျပာသလို လုပ္ေခ်၊ ရွင့္မွာ ကတံုးလဲ တုံးၿပီးသားပဲ၊ သြား … ေက်ာင္းတိုက္တစ္ခုခုမွာ သံဃာေတာ္ေတြမသံုးေတာ့ဘဲ စြန္႔ပစ္ ထားတဲ့ သကၤန္းအိုတစ္စံုနဲ႔ သပိတ္အိုတစ္လံုး ရေအာင္ေတာင္း၊ ၿပီးရင္ အဲဒီသကၤန္းကိုရံု၊ သပိတ္ကိုေပြ႕ၿပီး နန္းေတာ္ထဲသြားေပေရာ့။ ရွင္ဘုရင္ႀကီးက သူ႔ပြဲေတာ္အုပ္ကို ေလာင္းလွဴလိုက္လိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး တိုက္တြန္းလိုက္တယ္။ ေယာက္်ားခမ်ာလဲ ခပ္ေၾကာက္ေၾကာက္ျဖစ္ေပမယ့္ မယားအႀကံက ျဖစ္ေတာ့ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး သူေျပာတဲ့အတိုင္း လုပ္ရေတာ့တာေပါ့။
အခ်ိန္ကလဲ မြန္းတည့္ခါနီးေနၿပီ၊ ရွင္ဘုရင္ႀကီးကလဲ သူ႔အိပ္မက္အတိုင္း ရဟႏာၱအရွင္ျမတ္ႀကီး ဆြမ္းခံႂကြလာႏိုးႏိုးန႔ဲေစာင့္ေနရာက မေအာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ နန္းေတာ္ျပတင္းနားအထိထြက္လာၿပီး အျပင္ကို လွမ္းေမွ်ာ္ေနတုန္းမွာပဲ … ကိုယ္ေတာ္ႀကီးက ဆံပင္ကလဲ မရိတ္တာၾကာေတာ့ ခပ္ရွည္ရွည္ႀကီးေနမွာေပါ့။ သကၤန္း သပိတ္ေတြကလဲ အိုအို ႏြမ္းႏြမ္းေတြနဲ႔။
ရွင္ဘုရင္က ဒီပုဂၢိဳလ္လဲျမင္လိုက္ေရာ၊ “ေဟ့ … ေဟ့ … အမတ္ေတြ လာၾကည့္ၾကစမ္း၊ ေဟာဟိုက ႂကြလာတဲ့ကိုယ္ေတာ္ႀကီးဟာ ဆံပင္ေတြလဲ ရွည္ေနၿပီ၊ သကၤန္း သပိတ္ေတြလဲ အိုအိုႏြမ္းႏြမ္းနဲ႔၊ ဧကႏၲ ေတာရေဆာက္တည္ေနတဲ့ ရဟႏာၱပုဂၢိဳလ္ျမတ္ႀကီးျဖစ္မွာေသခ်ာတယ္၊ ကဲ … ပြဲေတာ္အုပ္ကို မ ခဲ့ၾက” ဆိုၿပီး ကိုယ္တိုင္လဲ နန္းေတာ္ေအာက္ဆင္း ေစာင့္ေနလိုက္သတဲ့။
ကိုယ္ေတာ္ေခ်ာကလဲ ခပ္ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ အိေႁႏၵဆည္ၿပီး ခပ္ျဖည္းျဖည္းေလွ်ာက္လာလို႔ နန္းေတာ္ေရွ႕လဲေရာက္ေရာ ရွင္ဘုရင္ႀကီးက ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာနဲ႔ ပြဲေတာ္စာေတြ သပိတ္နဲ႔အျပည့္ ေလာင္းလွဴလိုက္သတဲ့။
ကိုယ္ေတာ္ႀကီးလဲ ႂကြသြားေရာ ရွင္ဘုရင္က သူ႔အိပ္မက္ဘယ္ေလာက္ထိမွန္သလဲ ဆိုတာသိရေအာင္ အမတ္တစ္ေယာက္ကိုေခၚၿပီး “ကိုယ္ေတာ္ႀကီးေနာက္က မေယာင္မလည္ မ်က္ျခည္ မျပတ္လိုက္ၾကည့္စမ္း၊ ရဟႏာၱမေထရ္ျမတ္ႀကီးေတြဆိုတာ ေတာရပ္မွာေနၾကတာ၊ ၿမိဳ႕ျပင္ေရာက္ရင္ စ်ာန္အဘိဉာဥ္နဲ႔ ေကာင္းကင္ ကို ပ်ံတက္ခ်င္တက္သြားလိမ့္မယ္” ဆိုၿပီး လိုက္ၾကည့္ခိုင္းသတဲ့။
ကိုယ္ေတာ္ႀကီးက ၿမိဳ႕ျပင္လဲေရာက္ေရာ “အသက္ေဘးကေတာ့ လြတ္ၿပီဟဲ့” ဆိုၿပီး ခပ္သြက္သြက္နဲ႔ သုႆန္ဘက္ကို သုတ္ေျခတင္ေတာ့တယ္။ အမတ္ကလဲ ခပ္သြက္သြက္နဲ႔ မ်က္ျခည္မျပတ္ လိုက္ေခ်ာင္းရ ေတာ့တာေပါ့။ သုႆန္ဇရပ္လဲေရာက္ေရာ ကိုယ္ေတာ္ႀကီးက သူ႔မယားကို “ကဲ … မင့္ခ်င္ျခင္းေတာ့ရခဲ႔ၿပီ၊ ကံေကာင္းလို႔ ေခါင္းမျပတ္တာေပါ့ကြာ” လို႔ေျပာရင္း သပိတ္ကို မယားလက္ထဲအပ္၊ သူလဲ အဝတ္ေတြလဲၿပီး သကၤန္းေတြကိုေတာ့ ေျမထဲ ယက္ၿပီး ဖို႔ပစ္လိုက္ေတာ့သတဲ့။
ဒါကို အစအဆံုးျမင္ေနရတဲ့အမတ္က “အင္း … ငါျမင္ရတဲ့အတိုင္းသာ ရွင္ဘုရင္ႀကီးကို သံေတာ္ဦး တင္လိုက္ရင္ ရွင္ဘုရင္ႀကီးလဲ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာျဖစ္ေနတဲ့ သူ႔ေစတနာေတြပ်က္သြားမယ္။ ဒီသူေတာင္းစား လင္မယားလဲ ဇက္ျပတ္ကုန္ေတာ့မွာပဲ” လို႔ေတြးၿပီး အဆင္ေျပေအာင္ သံေတာ္ဦးတင္ဖို႔ စဥ္းစားရင္း နန္းေတာ္ကို ျပန္လာတယ္။
ျမန္မာေတြ အမွတ္အေျပာမွားေနတဲ့ စကားပံုတစ္ခုရိွတယ္။ “မုသားမပါ၊ လကၤာမေခ်ာ” ဆိုတာေပါ့။ အမွန္က “မုတမပါ လကၤာမေခ်ာ”လို႔ ဆိုတာပါ။ “ဒိ႒၊ သုတ၊ မုတ” ဆိုတာရိွတယ္။
ဒိ႒ … ဆိုတာ မ်က္ဝါးထင္ထင္ျမင္ရတာ။ သုတ … ဆိုတာ နားနဲ႔ဆတ္ဆတ္ၾကားရတာ။ မုတ … ဆိုတာကေတာ့ အဲဒီ ျမင္ရၾကားရတာကို အခ်ိန္အခါ အေျခအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ အသံုးခ်ဖို႔ ႏိွဳင္းယွဥ္စဥ္းစားတာကို ေျပာတာပါ။ “အဲဒီ မုတ ပါမွ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔မယ္” လို႔ ဆိုလိုတဲ့စကားပံုပါ။
အခုလဲ အမတ္က အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေအာင္၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္အက်ိဳးမယုတ္ေအာင္ ဘယ္လိုေလွ်ာက္တင္ရမလဲလို႔ စဥ္းစားေနတာ။ နန္းေတာ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ ရွင္ဘုရင္ႀကီးက ပြဲေတာ္ေတာင္ မတည္ႏိုင္ေသးဘူး။ သူလႊတ္လိုက္တဲ့ အမတ္ျပန္အလာကို ေမွ်ာ္ရင္းေစာင့္ေနတာ။ အမတ္လဲျပန္ေရာက္လာ ေရာ သံေတာ္ဦးတင္တာကိုေတာင္မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘူး၊ “ဘယ့္ႏွယ္လဲအမတ္ႀကီး၊ ငါကိုယ္ေတာ္အိပ္မက္ျမင္ တဲ့အတိုင္း အမွန္ပဲမဟုတ္လား” ဆိုၿပီး အေလာတႀကီးေမးေတာ့တာပဲ။
အမတ္ႀကီးက “မွန္လွပါ … အရွင္မင္းႀကီးအမိန္႔ေတာ္အတိုင္း ဘုရားကၽြန္ေတာ္မ်ိဳး မ်က္ျခည္မျပတ္ လိုက္ၾကည့္တဲ့အခါ သုႆန္ဇရပ္လဲေရာက္ေရာ သကၤန္းေရာင္ေပ်ာက္သြားပါတယ္ဘုရား” လို႔ သံေတာ္ဦးလဲ တင္လိုက္ေရာ ရွင္ဘုရင္ႀကီးက ဝမ္းသာအားရနဲ႔ “ငါဟဲ႔ေယာက္်ား၊ ေလာကမွာ ငါလို ရဟႏာၱစစ္စစ္ကို ဆြမ္းေလာင္းလွဴခြင့္ရတဲ့လူ ခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္သူရိွႏိုင္ေသးတုံး” ဆိုၿပီး လက္ခေမာင္းခပ္ ဝမ္းသာေနလိုက္တာ အဲဒီတစ္နပ္ ပြဲေတာ္ေတာင္ မတည္ႏိုင္ေတာ့ဘူးတဲ့။
အဲဒီေန႔ညေနေစာင္းမွာပဲ တျခားျပည္နယ္တစ္ခုက ဆင္ဖမ္းသမားေတြက ဆင္ျဖဴေတာ္တစ္ေကာင္ ရလို႔ဆိုၿပီး ရွင္ဘုရင္ႀကီးကို လာဆက္သတဲ့။ အဲဒီရွင္ဘုရင္ႀကီးလဲ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းတရားႀကီးအျဖစ္ ထင္ရွား သြားသတဲ့။ မုတပါလို႔ လကၤာေခ်ာသြားတဲ့သေဘာလို႔လဲ ယူဆႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ေျပာလိုရင္းကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကပဲ အလွဴတစ္ခုအက်ိဳးႀကီးဖို႔ ဆိုတာ “အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ ျမင့္ျမတ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္” ဆိုၿပီး အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ ျမတ္၊ မျမတ္ ေရြးခ်ယ္တတ္ၾကသူ ေတြ မ်ားေနတယ္။ ပါရမီေတာ္အရေျပာရင္ “ပုဂၢိဳလ္ယုတ္ျမတ္ ေရြးခ်ယ္လွဴတဲ့ဒါနဟာ ပါရမီမေျမာက္ဘူး” လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ျမန္မာလိုၾကည့္ခ်င္ရင္ တိပိဋကဆရာေတာ္အရွင္သုမဂၤလာလကၤာရေရးတဲ့ “ပါရမီ”ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာၾကည့္ပါ။)
ျမတ္စြာဘုရားကလဲ “ေစတနာဟံ ဘိကၡေဝ ကမၼံ ဝဒါမိ= ေပးလွဴျပဳလုပ္သူရဲ႕ ေစတနာကိုသာ ကံလို႔ ငါဘုရား ဆံုးမတယ္” လို႔ မိန္႔ၾကားထားပါတယ္။
အခုေျပာခဲ့တဲ့ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းႀကီးဆိုတာ ကိုလဲ “ဒါဟာ ဒ႑ာရီေတြပါ၊ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မွာပါ” လို႔ သံသယျဖစ္သူလဲ ရိွေကာင္းရိွေနဦးမယ္ထင္ပါတယ္။
ခိုင္မာထင္ရွားတဲ့ သာဓကတစ္ခုအျဖစ္နဲ႔ ေဝႆႏၲရာမင္းႀကီးရဲ႕ သားေတာ္၊ သမီးေတာ္တို႔ကို လွဴဒါန္းတဲ့အလွဴပြဲကို အေသအခ်ာ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ဒီအလွဴပြဲဟာ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္လြန္းတဲ့အတြက္ ေျမႀကီးကေတာင္ သာဓုေခၚသည့္အလား သိမ့္သိမ့္တုန္ေအာင္ ခုႏွစ္ႀကိမ္လွဳပ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီအလွဴပြဲမွာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့ ဇူဇကာပုဏၰားႀကီးဆိုတာကေတာ့ အသက္ႀကီး ႀကီးမွ မယားငယ္ငယ္ေလး ကို ယူထားတဲ့ ကိေလသာအိုး အလွဴခံဆိုးႀကီးဆိုတာ အားလံုးၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။
ကဲ … ဒီေလာက္ဆို သံဃာကို ၾကည္ညိဳတတ္ေအာင္ ဘယ္လိုစိတ္ထားရမယ္ဆိုတာလဲ သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။
ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ စိတ္ထားတတ္ၾကပါေစ။
ဓမၼေဘရီအရွင္ဝီရိယ (ေတာင္စြန္း)
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရိယတၱိဂုဏ္
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရိယတၱိအရည္အေသြး
ေမြးေန႔မဂၤလာ သံဃပူဇာ
=============
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာ့တစ္ဆယ္၊ ၁၉၀၄-ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ အထက္ျမန္မာျပည္ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ေရႊဘိုခရိုင္၊ ဆိပ္ခြန္ေက်းရြာတြင္ အဖ ဦးကံေတာ္၊ အမိ ေဒၚအုပ္တို႔မွ ဒုတိယ သားရတနာ ‘ေမာင္သြင္’ကို ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေမာင္သြင္သည္ အသက္ ၁၂ ႏွစ္သားမွ စ၍ ရွင္သာမေဏေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အသက္ ၂၀ ခန္႔တြင္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ရဟန္းဘဝကို ခံယူေတာ္မူသည္။ ဘြဲ႕အမည္ ‘အရွင္ ေသာဘန’ဟု တြင္သည္။
ထိုအရွင္မွာ ေနာင္အခါတြင္ သီတင္းသံုးရာ ေက်ာင္းတိုက္ရွိ အလြန္ႀကီးမားေသာ မဂၤလာစည္ေတာ္ႀကီးကို အေၾကာင္းျပဳကာ ဌာနကို စြဲမွီ၍ ျဖစ္ေသာ အမည္နာမေတာ္ျဖင့္ ယေန႔တိုင္ ကမၻာအရပ္ရပ္သို႔ ထင္ရွားေက်ာ္ေဇာေနေသာ “မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး” ျဖစ္ပါသည္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္ဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္ႀကီးတို႔သည္ ဆ႒သဂၤါယနာ မဟာဓမၼသဘင္တြင္ အေမးဆရာေတာ္ ပုစၦကႏွင့္ အေျဖဝိသဇၨက ဆရာေတာ္အျဖစ္ အသီးသီး တာဝန္ ထမ္းရြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဆ႒သဂၤါယနာတင္ရန္ ၾကံစည္ၾကစဥ္က အေျဖဆရာေတာ္အတြက္ မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္မွာ ျပိဳင္စံရွားသူျဖစ္၍ ကန္႔ကြက္မည့္သူ မရွိေပ။ သို႔ေသာ္ မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ပရိယတ္အစြမ္းကို မသိႏိုင္ၾကေသးေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးအခ်ဳိ႕မွာမူ မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ အေမးပုစၦကရာထူးအတြက္ သင့္ေတာ္ပါမည္လားဟု စိုးရိမ္ေတာ္မူၾကသည္။ နာယက ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၏ အားေပးေထာက္ခံမႈကို အျပည့္အဝရထားေသာ္လည္း ကမၼ႒ာန္းဘုန္းႀကီးေလးမွ်သာျဖစ္သည့္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို စိတ္မခ်ႏိုင္ၾကေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးအခ်ဳိ႕သည္ သဂၤါယနာတင္ခါနီး ရက္ပိုင္းအလိုမွ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို ေနာက္ဆုတ္ေပးရန္ ဝိဇၨာလကၤာရဆရာေတာ္မွ တဆင့္ ညႊန္ၾကားေတာ္မူၾကသည္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္က အသာတၾကည္ပင္ ေနာက္ဆုတ္ေပးရံုမွ်မက မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႏွင့္ အစမ္းတိုက္ထားေသာ အေမးအေျဖ ေလွ်ာက္ထားပံု စာရြက္ႏွင့္ တိပ္ေခြမ်ားကိုပါ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ဆ႒သဂၤါယနာ မတင္ခင္ ေထရဝါဒႏိုင္ငံအသီးသီးရွိ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားထံ အဖြဲ႕လိုက္ သြားေရာက္ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္စဥ္ကတည္းက အေမးပုစၦကဆရာေတာ္အတြက္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို ေရြးခ်ယ္ထားေၾကာင္း ကမၻာက သိႏွင့္ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္မွာ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ မာနကို မငဲ့ကြက္ဘဲ နိဝါတတရားျဖင့္ အံ့ခ်ီးဖြယ္ နာခံလြယ္ေသာ ရဟန္းျမတ္ ျဖစ္ေပသည္။
ဆ႒သဂၤါယနာ စတင္သည့္ေန႔တြင္ အေမးပုစၦကေနရာတြင္ အစားထိုး ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူေသာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးသည္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႏွင့္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ခ်ိန္ သိပ္မရ၍ေပေလာ၊ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီကာ အပင္ပန္းခံ၊ အကုန္က်ခံ ျပင္ဆင္ထားခဲ့ေသာ ဆ႒သဂၤါယနာသဘင္ႀကီး၏ ပထမေန႔သည္ သမၼတႀကီးႏွင့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာမွ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားေရာက္ၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အံ့အားသင့္ဖြယ္ ၿပီးဆံုးသြားရာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ကမၻာ့ပရိသတ္အလယ္တြင္ မ်ားစြာ အရွက္ရၿပီး ဆရာေတာ္မ်ားကို ႀကီးက်ယ္ခန္းနားေသာ ဆ႒သဂၤါယနာသဘင္ႀကီးႏွင့္ လိုက္ဖက္ေအာင္ အစီအစဥ္ဆြဲပါရန္ ေလွ်ာက္ထားေတာင္းပန္ေတာ့သည္။
ထိုအခါမွ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို ျပန္၍ တာဝန္ေပးၾကသည္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကလည္း စိတ္ဆိုးစိတ္ေကာက္ျခင္း အလ်င္းကင္းလ်က္ အသာတၾကည္ပင္ ျပန္လည္လက္ခံၿပီး ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ေသာ သဂၤါယနာႏွင့္ လိုက္ဖက္ေအာင္ က်ရာတာဝန္ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဤေနရာတြင္ ေဒါသ၊ မာန္မာနႀကီးမားသူ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးဆိုလွ်င္ ဤသို႔ ရံႈ႕ခ်ည္ ႏွပ္ခ်ည္ ကိစၥမ်ဳိးကို ဤမွ် လြယ္လြယ္ကူကူ သည္းခံႏိုင္ေကာင္းမွ သည္းခံေပမည္။
ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အရွင္ေရဝတက_
“သုဏာတု ေမ ဘေႏၱ သံေဃာ၊ မဟတီ အယံ ပရိသာ၊ ဧဝရူပါယ ပရိသာယ န သုကရာ သဗၺေသာ ကထံ သာေဝတံု၊ တသၼာ အာယသၼ ေတာ စ ေသာဘနႆ သာသနာ့ရိပ္သာရာမာဓိဝါသိေနာ အာယသၼ ေတာ စ ဝိစိတၱသာရာ ဘိဝံသႆ တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိကႆ ဝိနယပုစၦန ဘာရဥၥ ဝိနယဝိႆဇၨန ဘာရဥၥ အာဝဟိတံု ၾသကာသံ ဒမၼိ၊ ကေရာထ တုေမွ အာဝုေသာ ဆ႒သဂႌတိ ပုဗၺဂၤမာနိ ဝိနယပုစၦန ဝိနယဝိႆဇၨန ကိစၥာနိ ယထာဓမၼံ ယထာဝိနယံ…”
ဟု ခြင့္ေပးလိုက္သည္ႏွင့္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႏွင့္ မင္းကြန္း တိပိဋကဆရာေတာ္တို႔သည္ ဆ႒သဂၤါယနာ အေမးအေျဖကို သုတိသာယာစြာျဖင့္ ခမ္းနားစြာ စတင္ေတာ့သည္။ (တိပိဋက ေယာဆရာေတာ္က သဂၤါယနာအေမးအေျဖကို နားေထာင္ရတိုင္း ငါ၏ နားႏွင့္ ကိုယ္ အရေတာ္ေပစြဟု ပီတိျဖစ္ရေၾကာင္း မိန္႔ခဲ့ဖူးသည္)
သဂၤါယနာအေမးအေျဖတြင္ အေမးဆရာေတာ္၏အစြမ္းမွာ ထုတ္ေဖာ္ျပသခြင့္မသာဘဲ အေျဖဆရာေတာ္ ျဖစ္ေသာ မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္၏ မဟာဝိသိ႒အစြမ္းသည္သာလွ်င္ ထင္ရွားေပသည္။ မင္းကြန္းဆရာေတာ္သည္ အျဖတ္အေတာက္မွန္မွန္၊ အသံအေနအထား ပီပီသသျဖင့္ ျမင္းေကာင္းကို အသားက်စီးသကဲ့သို႔ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ပါဠိလို ေမးက ပါဠိလို ေျဖၿပီး၊ ျမန္မာလိုေမးက ျမန္မာလို ေျဖသည္။
အ႒ကထာ သဂၤါယနာစိစစ္ခန္းတြင္မူ မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ ေရနက္ရာတြင္မွ ျမဴးေပ်ာ္ေသာ ဧရာမငါးႀကီးတို႔ကဲ့သို႔ အ႒ကထာတို႔ကို သူ႔ေခတ္ႏွင့္ သူဟပ္ျပျခင္း၊ အသိခက္ ဝိဝါဒကြဲစရာေနရာမ်ား၌ က်မ္းကိုးျပ၍ သက္ဝင္ေစျခင္း၊ သမိုင္းသုေတသီတို႔ အဆိုအမိန္႔ကို ညွိႏိႈင္းျပျခင္း၊ သမယႏၱရဝါဒမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္း စသည္ျဖင့္ ပညာရွင္မ်ား ေငးေလာက္ေသာ အစြမ္းအစမ်ား ေပၚထြက္လာေတာ့သည္။
သီဟိုဠ္မွ အရွင္အာနႏၵေမတၱယ် မေထရ္ႀကီးက ေမးသမွ် ျပႆနာအခက္အခဲတို႔ကို မဟာစည္ဆရာေတာ္က တမုဟုတ္ခ်င္း ေျဖရွင္းျပႏိုင္သည္ကို ၾကံဳရသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပိဋကတ္သံုးပံု အာဂုမ္ေဆာင္ (၂) ပါးရွိသည္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို ‘အ႒ကထာ ဋီကာ ဓရ’ ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္ဟု ေဖာ္ထုတ္ ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ ရန္ကုန္ဘုရားႀကီးဆရာေတာ္၊ ဗားဂရာဆရာေတာ္၊ သီရိလကၤာအရွင္ ဗုဒၶဒတၱႏွင့္ ဝိဇၨာလကၤာရဆရာေတာ္တုိ႔ႏွင့္ အတူ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သုဓ္သင္ရေသာ ၾသသာနေသာေဓယ် ပတၳပါဌက အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္သည္။ (ယခု သံဃမဟာနာယက ဥကၠ႒) ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ေလးက ဆ႒မူတြင္ထည့္သြင္းရန္ ပါဠိပုဒ္တစ္ပုဒ္ကို က်မ္းညႊန္းရွာလိုသည့္အခါ ပိဋကတ္ပင္လယ္ထဲ အပ္ေပ်ာက္သလို ျဖစ္ရတိုင္း မဟာစည္ ဆရာေတာ္ထံ ေလွ်ာက္ထား ေမးျမန္းလွ်င္ ေခတၱခဏအတြင္း အေျဖေပၚသည့္အတြက္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဦးခ်ရွိခိုးသည္။ (ေနာင္တြင္ ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္သည္ မဟာစည္ ဝိပႆနာရႈနည္းက်မ္းကို ပါဠိဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေရးသားေတာ္ မူခဲ့သည္။ ဝိပႆနာရႈနည္းက်မ္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ဦးမင္းေက်ာ္က ဘာသာျပန္ၿပီး ေဒါက္တာနႏၵမာလာဘိဝံသက ထိုအဂၤလိပ္ဘာသာကို ဆိုလိုရင္း မလြဲရေအာင္ တည္းျဖတ္ေတာ္မူသည္။)
ဤသို႔ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို သိေသာ ဝိဇၨာလကၤာရဆရာေတာ္က ပိဋကတ္သံုးပံုကို အဆီအႏွစ္ထုတ္ကာ က်င့္စဥ္မ်ားကို အျပည့္အစံုေဖာ္ျပထားေသာ ဝိသုဒၶိမဂ္အ႒ကထာကို မဟာစည္ဆရာေတာ္ တစ္ပါးတည္း သုုဓ္သင္ခြင့္ေပးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သဂၤါယနာသမိုင္းတြင္ က်မ္းတစ္က်မ္းကို တစ္ပါးတည္း သုဓ္သင္ခြင့္ရသည္မွာ မဟာစည္ဆရာေတာ္တစ္ပါးသာ ရွိသည္။
ထို႔ျပင္ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသအေပၚ ပရဝါဒီတို႔၏ စြပ္စြဲခ်က္ကို ေျဖရွင္းလ်က္၊ ရာဇဝင္ ပိဋကတ္တို႔ကို စပ္ဟပ္ျပေသာ ဝိသုဒၶိမဂၢနိဒါနကထာ (ဝိသုဒၶိမဂ္ နိဒါန္း)ကို အလြန္အဆင့္အတန္းျမင့္ေသာ ပါဠိ စုဏၰိယ စကားေျပျဖင့္ ေရးသားေတာ္မူသည္။ ထိုနိဒါန္းကို ေရးသားရန္တာဝန္ေပးအပ္စဥ္က အနီးစခန္းဆရာေတာ္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္၊ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ႏွင့္ အရွင္သီလာနႏၵာဘိဝံသ ေလးပါးစလံုးကို အပ္ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း က်န္ဆရာေတာ္မ်ားက မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို တာဝန္လႊဲၾကသျဖင့္ တစ္ပါးတည္းသာ အၿပီးအစီး ေရးသားေတာ္မူသည္။ ဆ႒သဂၤါယနာအဖြဲ႕ႀကီးက ဆရာေတာ္ေရးသားေသာ နိဒါန္းကို ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္ျခင္း မရွိဘဲ ျခြင္းခ်က္မဲ့လက္ခံကာ စာအုပ္ထုတ္ ျဖန္႔ေဝခဲ့သည္။
ေက်းဇူးရွင္ မစိုးရိမ္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကလည္း “မဟာစည္ဆရာေတာ္ဟာ တို႔မ်ားထက္ ဉာဏ္သာတယ္။ တို႔မ်ား မျမင္တဲ့ စာမွားေပမွားမ်ားကို ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ႏိုင္တယ္။ အရွင္အႏုရုဒၶါတို႔၊ ဋီကာေက်ာ္ဆရာတို႔၊ အျခားက်မ္းဆရာတို႔ မျမင္ႏိုင္တဲ့ အမွားမ်ားကိုေတာင္ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ႏိုင္တယ္။ ဒီကေရွ႕ မဟာစည္ဆရာေတာ္ထက္ သာသူမေျပာနဲ႔၊ တန္းတူပုဂၢိဳလ္ကိုေတာင္ ေတြ႕ရဖို႔ မလြယ္ဘူး” ဟု အားပါးတရ မိန္႔ျမြက္ၿပီး ေခတ္ကာလအဆက္ဆက္တြင္ က်မ္းအိပ္ႀကီးျဖစ္ေနခဲ့ေသာ ဝိသုဒၶိမဂ္မဟာဋီကာႀကီးကို နိႆယေရးရန္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို တိုက္တြန္းေတာ္မူသည္။ ထို႔ျပင္ ဝိသုဒၶိမဂ္အ႒ကထာႏွင့္ မဟာဋီကာ၊ ပဋိသမၻိဒါမဂ္ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အ႒ကထာ၊ မိလိႏၵပဥွာပါဠိေတာ္တို႔ကို မျပတ္ပို႔ခ်ရန္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကို တာဝန္ေပးအပ္ေတာ္မူသည္။
ဤတြင္ သက်သီဟ ဓမၼာစရိယေအာင္ ပါဠိတကၠသိုလ္ေက်ာင္းအုပ္ ျဖစ္ေသာ က်မ္းစာေပါင္းမ်ားစြာတို႔ကို ေရးသားျပဳစုေနသည့္ ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါးက ‘မဟာစည္ဆရာေတာ္ မဟာဋီကာႀကီးကို နိႆယ ၿပီးေအာင္ ေရးႏိုင္ပါ့မလား’ဟု အခ်င္းခ်င္း ေမးျမန္းဖူးသည္ဆို၏။ ထိုဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ပရိယတ္အစြမ္း အလြန္ျမင့္မားၿပီး ကိုယ္တိုင္လည္း က်မ္းစာေပါင္းမ်ားစြာကို ျပဳစုေရးသားေနသူျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ဟိႏၵဴ ဒႆနေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ေနေသာ မဟာဋီကာႀကီး၏ အလြန္ခက္ခဲနက္နဲပံုကို ေကာင္းစြာ သိနားလည္သူျဖစ္သည္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ သကၠတက်မ္းမ်ား၊ အဂၤလိပ္ဘာသာက်မ္းမ်ား၊ ယိုးဒယားႏွင့္ သီရိလကၤာရွိ မူကြဲမ်ားကို အထပ္ထပ္အဖန္ဖန္ ေစ့ငုံသံုးသပ္လ်က္ ဤမွ် အခက္တကာ့အခက္တို႔ျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားေသာ ဝိသုဒၶိမဂ္မဟာဋီကာႀကီးကို နိႆယ ေရးသားေတာ္မူသည္။ အမ်ားရွင္လူတို႔ အက်ဳိးမ်ားေစရန္ ဝိသုဒၶိမဂ္ အ႒ကထာကိုပါ ျမန္မာျပန္၍ စာအုပ္ထုတ္ေဝသည္။ ဤအခ်က္မ်ားကို ေထာက္ဆလွ်င္ မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ဝိသုဒၶိမဂ္ကို သက္ဝင္ႏိုင္စြမ္းမွာ ထိပ္ဆံုးအဆင့္မွာ ရွိေၾကာင္း သိသာေနပါၿပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ ဆ႒သဂၤါယနာတြင္ မိမိ၏ ပရိယတ္အရည္အေသြးကို ထင္ရွားစြာျပသေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ႀကီးတစ္ပါးထံမွ “မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ပရိယတ္ အရည္အေသြးသည္ ဆ႒သဂၤါယနာမတင္ခင္က အသင့္အတင့္သာ ျဖစ္ၿပီး ဆ႒သဂၤါယနာတင္ၿပီးမွ အလြန္ျမင့္မားသြားသည္” ဟူေသာ ထင္ျမင္ခ်က္ကို တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာဂါရိက အရွင္သုမဂၤလာလကၤာရက တဆင့္ ျပန္ေဆြးေႏြးဖူးသည္။ ဆ႒သဂၤါယနာမတင္ခင္ကတည္းက မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ပရိယတ္အရည္အေသြး ျမင့္မားေၾကာင္း သိခ်င္လွ်င္ “ဝိပႆနာရႈနည္းက်မ္း”ကို ၾကည့္ပါဟု ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္က ေျဖရွင္းသက္ေသထူခဲ့သည္။ ထိုက်မ္းႀကီးကို ဖတ္ရႈၿပီး သက္ေသထူခဲ့သည့္အတိုင္း မွန္ကန္ပါေပစြဟု အရွင္သုမဂၤလာလကၤာရက အဖန္ဖန္ ၾကည္ညိဳခဲ့ၿပီး ပိဋကတ္ေတာ္လာ ေသာဘနသုတ္ေတာ္ျဖင့္ ဆရာေတာ္ႀကီးကို ပူေဇာ္ခဲ့သည္။
ဤသို႔လွ်င္ မဟာစည္ဆရာေတာ္သည္ ပရိယတ္အစြမ္းျဖင့္ ဆ႒သဂၤါယနာတြင္ အလြန္အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ပါဝင္ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ေရးသားေသာ က်မ္းစာမ်ားကို ဖတ္ရႈၾကည့္လွ်င္ သိပ္သည္းက်စ္လ်စ္စြာ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ ျပဳစုေရးသားသည္ကို အတိုင္းသား သိျမင္ႏိုင္သည္။ ဝိပႆနာနည္းကို ျပသရာတြင္လည္း ပရိယတ္ႏွင့္ အစဥ္ညီညြတ္ေသာ သဘာဝအဓိပၸာယ္ အံက်ကိုက္ညီေသာ နည္းကိုသာ ျပသေလ့ရွိသည္။
သို႔ပါေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕က မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ပရိယတ္အရည္အေသြးကို မသိမျမင္ႏိုင္ဘဲ “မိမိလည္း ကမၼ႒ာန္းဆရာ၊ မဟာစည္လည္း ကမၼ႒ာန္းဆရာ” ဟူေသာ မာန္မာနျဖင့္ တန္းညိွကာ ေဝဖန္ပုတ္ခတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္ႀကီး ထင္ရွားရွိစဥ္က ေဝဖန္ပုတ္ခတ္လာသူူတို႔ကို အခ်က္က်က် ဓမၼဓိ႒ာန္ျဖင့္ ေျဖရွင္းေတာ္မူခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္ႀကီးလြန္ၿပီးမွ ေဝဖန္ပုတ္ခတ္လာသူတို႔ကို မေျဖရွင္းသာေတာ့ၿပီ။ ယေန႔ ပဋိပတ္ေလာကတြင္ မဟာစည္ကို က်မ္းစာႀကီးငယ္ထုတ္ကာ ပုတ္ခတ္ၿပီးမွ မိမိ၏ ဝါဒကို ျပသေသာ အစဥ္အလာ ျဖစ္ေနခဲ့သည္မွာ စိတ္မေကာင္းစရာ ျဖစ္သည္။
မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ပရိယတ္အရည္အေသြးကို မဟာစည္ဆရာေတာ္ကဲ့သို႔ ပရိယတ္အရည္အေသြး ရွိသူကသာ အကုန္အစင္ သိျမင္ႏိုင္ေပမည္။ အဘိဓဇမဟာရ႒ဂုရု ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဦးေရဝတ၊ ဥကၠ႒ မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ဦးသူရိယာဘိဝံသ၊ သေျပကန္ဆရာေတာ္ ဦးဝါေသ႒ာဘိဝံသ၊ အနီးစခန္းဆရာေတာ္ ဦးဉာႏုတၱရ၊ ဝိဇၨာလကၤာရဆရာေတာ္ ဦးဝိသုဒၶါဘိဝံသ၊ ပခုကၠဴမဟာဝိသုတာရာမတိုက္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္၊ အစရွိသည့္ အ႒ကထာ ဋီကာႏွင့္တကြ ပိဋကတ္သံုးပံုကၽြမ္းက်င္ ႏွံ႔စပ္ေတာ္မူေသာ ဥဇုဂုဏ္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ဆရာျမတ္တို႔ကသာ မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ အရည္အေသြးကို သိျမင္လက္ခံႏိုင္စြမ္းရွိၾကသည္။ သိျမင္သည့္အတိုင္းလည္း ခ်ီးက်ဴးေလးစား ၾကသည္သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မဟာစည္ဆရာေတာ္၏ ျမင့္မားေသာ ပရိယတ္အရည္အေသြးသည္ မခၽြတ္ဧကန္ အမွန္ရွိေသာ ဂုဏ္တစ္ပါး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္တည္း။
(ဤစာစုျဖင့္ ယေန႔ ၂၉ ရက္၊ ဇူလိုင္လ၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ သက္ေတာ္ တစ္ရာ့တစ္ဆယ္ ျပည့္ၿပီျဖစ္ေသာ မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ပရိယတ္ဂုဏ္ကို ရည္မွန္း ပူေဇာ္ပါသည္)
- စာကိုး။ ။
o ေထရုပၸတၱိအက်ဥ္း ပထမပိုင္း (ေဒါက္တာသီလာနႏၵာဘိဝံသ)
o ေထရဝုတၱႏၱဝိလာသိနီ (ပ+ဒု) (ပခုကၠဴ အရွင္ေကလာသ)
o မဟာစည္ ရာျပည့္ေမာ္ကြန္း
ေမတၱာပုဗၺဘာဂတရား(၁၅)ပါး
(ေမတၱာမပို႔ခင္ ေရွးအဘို႔ကႀကိဳတင္ျပည့္စုံရမည့္တရား)
| ၁။ | ေကာင္းျမတ္ေသာအရာတို႔ကို က်င့္ျခင္းငွါ စြမ္းႏိုင္ရမည္။ |
| ၂။ | ေျဖာင့္မတ္ေသာအက်င့္တရားရွိရမည္။ |
| ၃။ | တရံတခါမွ် ေကြ႕ေကာက္ျခင္းမရွိဘဲ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ေျဖာင့္မတ္ရမည္။ |
| ၄။ | ပညာရွိတို႔ ေကာင္းစြာ ဆုံးမလြယ္သူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၅။ | ေကာင္းျမတ္ေသာအရာတို႔၌ ႏူးညံ့ေျပာ့ေပ်ာင္းေသာသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၆။ | မာန္မာန တက္ႂကြျခင္း မရွိေစရ။ |
| ၇။ | မိမိမွာ ထင္ရွားရရွိေသာ ပစၥည္းျဖင့္သာ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ ေက်နပ္ေသာသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၈။ | သူတပါးတို႔ ေစာင့္ေရွာက္ေမြးျမဴရန္(ျပဳစုရန္) လြယ္ကူေသာသူ (ေၾကးမမ်ားသူ) ျဖစ္ရမည္။ |
| ၉။ | က်င့္၀တ္တရားအတြက္ မလုိလားအပ္သည့္ အပိုကိစၥမ်ား နည္းပါးေသာသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၁၀။ | ေပါ့ပါးလြယ္ကူေသာ အသက္ေမြးျခင္းရွိသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၁၁။ | ၿငိမ္သက္တည္ၾကည္ေသာ ဣေျႏၵရွိသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၁၂။ | အျပစ္ကင္းေသာအရာတို႔၌ ရင့္က်က္ေသာ=ေကာင္းစြာသိျမင္ကၽြမ္းက်င္လိမၼာေသာ ဥာဏ္ပညာရွိသူ ျဖစ္ရမည္။ |
| ၁၃။ | ကိုယ္ ႏႈတ္ ႏွလုံး သုံးပါးလုံး ၾကမ္းၾကဳတ္ျခင္း မရွိေစရ။ |
| ၁၄။ | ဒါယကာ၊ဒါယိကာမတို႔အေပၚမွာ(ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ဆိုလိုသည္) တြယ္တာကပ္ၿငိျခင္း မရွိေစရ။ |
| (လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ဆိုလွ်င္- အေပါင္းအသင္း မိိတ္ေဆြမ်ားအေပၚမွာ တြယ္တာကပ္ၿငိျခင္း မရွိေစရ။ | |
| ၁၅။ | ပညာရွိမ်ား စြပ္စြဲကဲ့ရဲ႕မည့္ အရာမွန္လွ်င္ တစုံတရာ အနည္းငယ္ကိုမွ် မျပဳက်င့္ရ။ |
The Struggle
“ THE STRUGGLE ”
BY NAYAKA MYITTHA SAYADAW, VEN.U VASAVA
MAHASI MEDITATION CENTRE, YANGON, MYANMAR
The title of today’s Dhamma talk is “The Struggle.” Regarding this discourse, there are two kinds of struggles: External and Internal.
1) External struggle means to make strenuous effort, to overcome extreme attachment to grasping at animate and inanimate sensual objects, which is the main source of greed. It is affirmatively stated in the Pitaka scriptures that sharing or giving away one’s possessions to other needy or worthy persons is like fighting the enemy in battle, because one has to suppress greed to be generous.
For example, during Buddha’s lifetime in India, in the capital city of Sävatthi, there lived a brahmin couple. They were so poor that they possessed only one shawl to share between them, and so they were called the EKASATAKAJetavana Monastery, the desire to listen to the discourses arose in their heart. But as they had only one shawl, they could not go to the Monastery together. So, they decided that the wife would attend the day sermon and the husband would attend the evening sermon. (single shawl) couple. One day, when they heard that the Lord Buddha was giving Dhamma discourses at the Jetavana Monastery, the desire to listen to the discourses arose in their heart. But as they had only one shawl, they could not go to the Monastery together. So, they decided that the wife would attend the day sermon and the husband would attend the evening sermon.
While the husband was listening to the Buddha’s evening discourse, a strong Saddha (faith) arose within him to make an offering to the Lord Buddha. Since he had nothing else, he thought to offer their only possession, the shawl. At that same moment, an opposing thought arose arguing that without the shawl his wife would be obliged to stay indoors at home, and therefore would not be able to attend the Buddha’s Dhamma discourse the next day. Thus, the conflicting thoughts of offering or not offering the shawl began to struggle in his mind for the entire evening discourse. For every thought of offering the shawl, 1000 opposing thoughts arose in the mind. However, the opposing forces of conflict in his mind were not in proportion; as a valiant warrior can vanquish 1000 ordinary soldiers on the battle front, he conquered his opposing thoughts and succeeded in offering the shawl to the Buddha at dawn.
2) Now let us discuss Internal struggle, which means the effort made to subdue and eradicate negative forces that defile one’s mind. Out of the two struggles, this internal struggle is more difficult to combat, for which the Lord Buddha had elaborated a detailed strategy in Mahasatipathana sutta including: (a) the targets to be attacked; (b) weapons to be equipped; (c) the time to assault; and (d) the prize of victory.
(a) The 4 targets to be attacked are the material or physical parts of the body; the feelings or sensations; the mind and it’s concomitants; and the dhamma or all mental and physical objects that arise through the six sense doors of seeing, hearing, smelling, tasting, feeling and thinking.
(b) Weapons to be equipped are: Effort, Mindfulness, Concentration, Discriminating Knowledge, and the application of mind into the object.
(c) The time to assault (which in this case means the time to mindfully note) is at the moment when an object arises. Although mindfulness is of the greatest importance, other faculties of energy, concentration, wisdom and initial application should also be included. To clarify, let us apply the simile of choosing one target in the body during sitting meditation, such as the abdomen which rises and falls. One should mindfully note the rising and falling of the abdomen, as the sensation arises. Also, when thinking, remembering or experiencing any other object that arises through the six sense doors, one should mindfully note the mental or physical phenomena as it arises. This relentless and mindful noting of all mental and physical phenomena from the six sense doors, as they arise, amounts to the time of assault.
(d) Now, the prize of victory; the benefit of mindfulness meditation is the complete eradication of greed, anger and delusion. When one incessantly contemplates all objects as they arise through the six sense doors, and clearly perceives their natural characteristics, craving, anger and all other mental defilements are eradicated.
Truly, all living beings, unaware of the arising and passing away of all mental and physical phenomena, become attached to, and perceive objects as permanent, pleasant, and identified with a person. But meditators, who most attentively contemplate these phenomena, clearly perceive their impermanent, unsatisfactory and egoless nature, at the moment they arise. In this way, one can completely eradicate the mental defilements of greed, anger and delusion, and attain the successive stages of Path and Fruition, and realize the perpetual bliss of Nibbana.
May all beings be able to fight against the defiling enemies, and gain the perpetual bliss of Nibbana in the shortest possible time.
Sadhu!… Sadhu!… Sadhu!
The Mind
“ THE MIND ”
BY NAYAKA MYITTHA SAYADAW, VEN.U VASAVA
MAHASI MEDITATION CENTRE, YANGON, MYANMAR
Today, my Dhamma talk will provide you meditators with some knowledgeable facts about the mind. This Dhamma was exhorted by the Lord Buddha in reply to a request made by a deva (a celestial being) while he was residing at Jetavana Monastery at Savatthi, over 2500 years ago.
The mind is defined as the seat of consciousness, thought, volition and feeling. This consciousness (Vinnana in Pali) furnishes the bare cognition for an object. It’s character, intensity and clarity are chiefly determined by the inseparably linked three other mental groups (feeling, perception and mental formations). According to the six senses and six corresponding objects, consciousness is determined as follows:
Conditioned through the eye and the visual object, seeing consciousness arises; Conditioned through the ear and the object heard, hearing consciousness arises; Conditioned through the nose and the object smelled, smelling consciousness arises; Conditioned through the tongue and the object tasted, tasting consciousness arises; Conditioned through the body and the object felt, body consciousness arises; Conditioned through the subconscious mind (bhavanga-mano) and the mind object, mind consciousness arises.
It is very important for one to perceive this consciousness at the instant moment of it’s occurrence. This can only be achieved through diligent mindfulness in accordance with Satipatthana Vipassana Meditation. If this consciousness is not noted at the very moment of it’s appearance by strenuous contemplation, the true nature of it’s impermanence, unsatisfactoriness, and egolessness cannot be clearly perceived and hence, the delusion of permanence, satisfactoriness and self arises.
While contemplating in accordance with the Buddha’s admonishment of Cittanupassana Bhavana, meditators clearly perceive consciousness as well as mental objects disappearing at the moment of noting. Whatever physical and mental phenomena arise through the eyes, ears, nose, tongue, body and mind, will disappear when noted. That is the fundamental character of impermanence.
The consciousness (or mind) is capable of producing a variety of effects in action. All good and bad deeds are accomplished by the mind. You are all here because your minds brought you to this meditation centre. Now let us study the conversation between the Lord Buddha and the deva, on the subject of mind:
Oh! Lord Buddha, what influences and conditions sentient beings? What sole power induces sentient beings into action?
Oh! Deva, it is the mind that influences and conditions all sentient beings. All sentient beings have to obey the driving force of the mind, and act accordingly.
The deva, being pleased with the Lord Buddha’s reply went back to his abode. It was evident that, being deluded by kilesas or mental defilements, sentient beings are motivated to commit evil deeds through the mind. To cleanse mental defilements, it is of paramount importance that all mental and physical phenomena be noted at their moment of arising.
Through Satipatthana Vipassana Meditation, meditators perceive the true nature of impermanence, unsatisfactoriness, and egolessness for all phenomena, and thereby all mental impurities are eliminated. After eradicating mental defilements, the meditator will be able to cultivate proper understanding, and finally gain wisdom and freedom from all suffering.
I conclude this Dhamma talk by wishing that all meditators be able to contemplate Satipatthana VipassanaNibbana in the shortest possible time. Meditation diligently, and attain Path, Fruition and Nibbana in the shortest possible time.
Sadhu!… Sadhu!… Sadhu!